Verzetsleider kondigt stil protest tegen referendum aan

Met zijn Chinese kortegolfradio radio luistert hij naar anti-juntastations, zoals de vanuit Noorwegen opererende Democratic Voice of Burma. “Ik heb ze altijd bij me, waar ik ook ga. Ze liggen naast me als ik slaap”, zegt Tun Myint Aung aan de telefoon vanuit zijn huidige schuilplaats in de voormalige hoofdstad van Myanmar. “Zo blijf ik in contact met de mensen buiten. De radio is een sociaal wapen geworden, voor mij en voor onze beweging”.

Verzetsleider

Met ‘ons’ bedoelt hij de zogenaamde Generatie ‘88, een zeer gerespecteerde groep academici die genoemd zijn naar de bloedig neergeslagen protesten in 1988, waarbij 3000 doden vielen. Hun leider Min Ko Naing was na oppositieleidster en Nobelprijswinnaar Aung San Suu Kyi de meest bekende en gerespecteerde voorvechter van democratie. In augustus 2007 werd de hele leiding echter gearresteerd, in een poging de massale protesten van die maand, geleid door boeddhistische monniken, de kop in te drukken.
Doordat Tun Myint Aung, die dit jaar 40 wordt, zijn huis wist te ontvluchten – hij moet “vluchten en vluchten” en soms op straat slapen – is hij gebombardeerd tot nieuwe leider van de Generatie ‘88, samen met Nilar Thein en Soe Htun, eveneens op de vlucht.
Er is veel gebeurd sinds de protesten zijn neergeslagen: de junta kondigde onlangs een referendum aan over een nieuwe controversiële grondwet, te houden in mei.

Stil protest

Het is heel moeilijk om daar als ondergrondse beweging een campagne tegen te voeren. “Toch willen we samen met elf organisaties het publiek laten weten dat de grondwet niet is opgesteld door volksvertegenwoordigers. We waarschuwen ervoor dat het referendum niet eerlijk en vrij zal zijn”, zegt Tun Myint Aung. “Maar als mensen toch willen stemmen, adviseren wij ze om ‘nee’ te stemmen. Ze moeten zich verzetten tegen dit plan om de duur van het regime wettelijk te verlengen.”
“We willen een natiebrede stille beweging tegen het militaire regime. We zoeken telefonisch contact met mensen in ons netwerk om deze boodschap naar buiten te brengen”, onthult hij. “Wij proberen zo veel mogelijk mensen te krijgen die dit stille protest leiden. Zo hebben we altijd gewerkt. Het is nooit gebaseerd op een enkele persoon.”
De woede van de Generatie ‘88 blijkt duidelijk uit de verklaring die zij half februari uitbrachten. Hierin veroordeelden ze het referendum als “oorlogsverklaring tegen het volk”. In een tweede werd opgeroepen de Olympische Spelen te boycotten omdat China het regime financieel blijft steunen.
Ondanks alles geniet Tun Myint Aung van zijn nieuwe rol als binnenlandse oppositieleider. “Het is een zware taak, maar spannend. Ik ben niet neerslachtig, ik wil zo veel tegen het regime doen als we kunnen. Dat is de enige manier om onze broeders in de gevangenis te helpen.”

Eenzaam

Ook de eenzame uren die hij soms moet doorbrengen om arrestaties te ontlopen krijgen hem niet klein. Hij heeft erger meegemaakt: in 1990 werd hij voor drie jaar opgesloten in de beruchte Inseingevangenis in Rangoon, en in 1998 was hij opnieuw voor zeven jaar vastgezet voor zijn activisme.
“Ik heb maanden niet met mijn ouders gepraat. Ik kan geen contact met ze leggen, omdat het huis door de inlichtingendienst in de gaten wordt gehouden”, geeft hij toe. “Ik mis dat. Maar ze zijn gewend om me niet thuis te zien.”
Af en toe heeft hij slapeloze nachten. “Als ik vreemde geluiden op de weg hoor, te veel honden die blaffen midden in de nacht, dan schrik ik wakker.” Ook een bezoek aan de dokter is uitgesloten. “Ik kan niet ziek worden. Het is te riskant. Ik let nu altijd op mijn gezondheid.”
Als het nodig zou zijn, heeft hij nog wel een troef: zijn gezicht is onbekend bij het regime. “Het is een geluk. Ik wist te vermijden dat er foto’s van me werden genomen tijdens de protesten afgelopen jaar.”
Of die anonimiteit nog lang blijft, weet hij niet. “De junta zit achter al onze leiders aan. Of ik uit de gevangenis weet te blijven kan ik niet voorspellen.”