Vetzucht wordt peperduur probleem in Zuid-Amerika

Patricio is één van de honderdduizenden kinderen in Chili die lijden aan vetzucht. Volgens nieuwe statistieken van het ministerie van Volksgezondheid lijdt 14 procent van de tieners en 7,5 procent van de min-zesjarigen aan obesitas.

Verontrustend is vooral dat vetzucht meer voorkomt bij kinderen dan bij volwassenen. Uit het onderzoek blijkt dat tien procent van de Chileense volwassenen aan vetzucht lijdt. Volgens experts zal het probleem snel uit de hand lopen. Over vijf jaar kampen negen miljoen mensen in Chili met overgewicht of obesitas. Dat is zes op tien Chilenen.

Chili heeft de hoogste graad van obesitas onder schoolkinderen in Latijns-Amerika. De cijfers komen al aardig in de buurt van de scores in de VS, de onbetwiste nummer één inzake vetzucht. Daar zijn tien tot twaalf procent van de kinderen onder de zes obees.

Ter vergelijking met de rest van Zuid-Amerika: in Brazilië maken kinderen met obesitas én zwaarlijvigheid slechts vijf procent uit van de schoolgaande jeugd. In Argentinië gaat het om 5 procent op het platteland en 16 procent in de steden
in Ecuador zit ongeveer een tiende van de schoolgaande jeugd boven zijn gewicht. Hoewel de cijfers al behoorlijk oud zijn, lijkt obesitas er een minder groot probleem dan ondervoeding.

Maar hoe lang blijft dan nog zo? Overgewicht en vetzucht hangen immers samen met economische ontwikkeling. In de jaren zestig kampte Chili nog met een hoge kinder- en kraamsterfte, infectieziekten en ondervoeding. Maar aan het begin van de jaren 90 werden die verdrongen door chronische ziekten en ongelukken als doodsoorzaak nummer één.

Het meest significante verschil met het Chili van voor 1985 “is dat kinderen nu naar school gaan met de auto en dat er veel meer TV’s en computers zijn”, zegt Raquel Barros, een obesitasspecialist van het Instituto Nacional de Tecnología de los Alimentos (INTA). “De groei van de voedingsindustrie heeft gezorgd voor een overvloed aan voorverpakt voedsel. Die zijn zeer geschikt voor de werkende vrouw maar barsten van de calorieën.”

Toch heeft de opkomst van obesitas meer te maken met levensstijl dan met welvaart. Het is zeker geen ziekte van de rijken, benadrukt dokter Tito Pizarro, het hoofd van de dienst voeding van het ministerie van Volksgezondheid in Chili. “Er is een grotere tendens tot vetzucht, vooral van dodelijke obesitas, bij de armen.”

Obesitas is niet enkel een gezondheidsprobleem, het is ook een cultureel probleem, zegt Pizarro. “Hoe zorgen scholen, bedrijven en overheden ervoor dat we van onze sedentaire levensstijl af raken?” In Chili doet 90 procent van de bevolking nauwelijks aan sport of lichamelijke inspanningen.

Obesitas is al lang geen ziekte meer van het rijke Westen. “Het is een stille epidemie die de hele wereld aantast. De stijging van de gemiddelde levensverwachting in de meeste ontwikkelingslanden is gestagneerd als gevolg van obesitas”, zegt Pizarro.

De VN-Voedselorganisatie FAO probeert ontwikkelingslanden aan te zetten tot actie. In Chili testte de FAO op enkele scholen twee maanden lang een programma uit voor gezonde voeding. Het Chileense ministerie van Volksgezondheid zegt dat het er de jongste drie jaar in geslaagd is om met dergelijke acties de groei van obesitas te stelpen. Het is een vorm van kostenbesparing, zegt Pizarro. “De kost van obesitas is moeilijk te becijferen, maar ik kan met zekerheid zeggen dat het na roken de tweede uitgavepost is voor de Chileense openbare gezondheidszorg.” (MM)