"Vietnam moet privatiseringsproces bijsturen"

Bij zijn ambtsaanvaarding eerder deze week zei Dung dat hij de economische hervormingen in zijn land wil versnellen. De Vietnamese economie groeide vorig jaar met 8,4 procent, maar toch blijft Vietnam een arm land. Het gros van de 83 miljoen inwoners leeft nog altijd van kleinschalige landbouw.

Experts hopen dat Dung erin slaagt de greep van de communistische staat op de economie te verminderen. Die verregaande overheidsinmenging gaat in tegen de regels van de Wereldhandelsorganisatie. En die voorschriften moet Vietnam respecteren als het zijn verdere groei niet wil hypothekeren.

De Vietnamese overheid is nog niet al te ver opgeschoten met de ontmanteling van de staatseconomie. Volgens het ministerie van Financiën zijn er inmiddels een 3.000-tal staatsbedrijven omgevormd tot beursgenoteerde ondernemingen. In Hanoi en Ho Chi Minh-stad zijn beurzen opgericht om dat proces te vergemakkelijken. Maar er blijven nog altijd ongeveer 30.000 staatsbedrijven over. “Tot hiertoe zijn het vooral kleine en niet efficiënte overheidsbedrijven die geprivatiseerd worden”, zegt Ho Xuan Hung, de ondervoorzitter van het Comité voor de Herstructurering van Staatsbedrijven.

Ook Le Dang Doanh, een lid van een adviescomité dat de regering bijstaat, vindt dat de privatisering te traag opschiet. En volgens hem blijft de staat zelfs in de beursgenoteerde ondernemingen een meerderheid van de aandelen aanhouden.

De overheidsinmenging is het duidelijkst in de beurs zelf. Het ministerie van Financiën bestuurt nog altijd de beurzen in het land, klaagt Tran Ngoc Tho van de Economische Hogeschool van Ho Chi Minh-stad. “In andere landen is de beurs altijd onafhankelijk van de regering, om iedereen gelijke kansen te garanderen.”

Dat principe van gelijkheid van kansen wordt ook geschonden door de toelating van de Openbare Handels en Investeringsmaatschappij om geld te mobiliseren via de beurs, vindt Tho. “De maatschappij is een afdeling van het ministerie van Financiën, en kan dus over meer marktinformatie beschikken dan haar concurrenten.” Tho vreest ook dat de Bank voor Vietnamese Ontwikkeling, een financiële instelling die ook nog helemaal in overheidshanden is, Vietnamese en vooral overheidsbedrijven een voorkeursbehandeling geeft, ten nadele van internationale bedrijven. Een gevolg daarvan is dat staatsbedrijven hun privatisering proberen te ontlopen.

In de Vietnamese staatsbedrijven die intussen zijn omgevormd tot beursgenoteerde ondernemingen, blijft de overheid gemiddeld 46,5 procent van de aandelen in handen houden, blijkt uit cijfers van het Comité voor de Herstructurering van Staatsbedrijven. De werknemers hebben 38,1 procent van de aandelen, buitenstaanders maar 15,4 procent.

“Dat hindert de herstructurering” en houdt buitenlandse investeerders weg, klaagt Vietnamese Vereniging van Investeerders. Adviseur Le Dang Doanh waarschuwt dat de massale overheidsinterventie in de Vietnamese economie de VS en de EU een gedroomd argument bieden om Vietnamese exporteurs in het nauw te drijven wegens ongeoorloofde staatssteun. (PD)