Vluchtende moslims moeten zelf afsluiting bouwen in Myanmar

De Rohingya’s, een moslimminderheid uit de Myanmarese deelstaat Rakhine, worden al jaren opgejaagd. Voor velen is het leven in Myanmar zo moeilijk geworden dat ze naar Bangladesh vluchten. Het voorbije jaar zijn 12.000 Rohingya’s opgepakt toen ze illegaal de grens wilden oversteken.

Om de uittocht tegen te gaan verplicht de Myanmarese overheid hen om aan de grens een afsluiting te bouwen. Ze hebben al zeventig kilometer klaar langs de Naf-rivier.

“Het Myanmarese leger heeft alle mannen die in dorpen bij de grens wonen, verplicht om aan de afsluiting te werken”, zegt een van de mannen. “De meeste zijn Rohingya’s. Als we niet doen wat ze zeggen, slaan ze ons en onze families.”

Volgens experts wil de Myanmarese regering de controle verwerven over de lucratieve smokkelroutes in de regio. “Van de illegale handel tussen Myanmar en Bangladesh heeft tot nog toe Bangladesh geprofiteerd, maar dat zal nu veranderen”, zegt professor Imtiaz Ahmed van de Dhaka-universiteit.

Grensdispuut

Bangladesh en Myanmar zijn het nooit eens geraakt over hun onderlinge grenzen. De laatste tijd nemen de spanningen toe. Vooral bij de brede Naf-rivier, die in de Golf van Bengalen uitmondt, heeft dat tot groeiende spanningen geleid. Het dispuut draait onder meer om een stuk zee waaronder zich olie en gas zou bevinden.

De spanning liep op in november vorig jaar, toen de Myanmarese zeemacht zich in territoriale wateren begaf die Bangladesh claimt. Diplomatiek overleg ontmijnde de situatie. “Maar de Myanmarese regering heeft Bangladesh voortdurend verteld dat dit hun water was en dat ze zullen terugkeren”, zegt de generaal op rust ANM Muniruzzaman, van het Bangladesh Institute of Peace and Security Studies.

Myanmar heeft 50.000 man langs de grens met Bangladesh geposteerd. In de voorbije maand alleen heeft Dhaka daarop geantwoord door 3000 bijkomende soldaten naar het gebied te sturen. Officieel ontkent de regering van Bangladesh dat er spanning is aan de grens. De militairen moeten de grens in de gaten houden en de illegale handel in goederen en mensen stoppen, zegt ze.

Maar de soldaten weten dat de relaties tussen beide landen gespannen zijn. “Het moreel van onze troepen is zeer hoog”, zegt luitenant-kolonel Mozammel. “We zijn onder alle omstandigheden klaar om de integriteit en soevereiniteit van ons land te beschermen.”

Niet geregistreerde vluchtelingen

Malika is een van de Rohingya’s die illegaal de Naf is overgestoken. Haar voeten zijn gezwollen van de driedaagse tocht om aan de Myanmarese soldaten te ontkomen. “Ik kon daar niet blijven”, zegt ze. “De soldaten verkrachtten mij altijd maar opnieuw. Het Myanmarese leger beschouwt ons niet als mensen.”

In Bangladesh krijgen de vluchtelingen met nieuwe problemen te maken. Van de meer dan 400.000 Rohingya’s die naar Bangladesh gevlucht zijn, zijn er slechts 26.000 officieel als vluchteling erkend door de regering van Bangladesh en de Verenigde Naties. De overheid weigert voedsel of onderdak te bieden aan de anderen. Zelfs het handvol ngo’s dat in de regio actief is, mag geen voedsel, medische verzorging of onderwijs verstrekken aan de niet geregistreerde Rohingya’s. De regering vreest dat anders spanningen zouden ontstaan tussen de arme lokale bevolking en de nieuwkomers.

Vagevuur

In 1992 organiseerde de regering van Bangladesh, onder toezicht van de VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR, de gedwongen repatriëring van 250.000 Rohingya’s. De vluchtelingen zouden burgerschap krijgen van de Myanmarese overheid, maar die belofte werd nooit gehouden.

Volgens professor Ahmad zitten de vluchtelingen nu tussen twee vuren. “De houding van Myanmar is hen niet als burgers te erkennen, ze zijn stateloos in Myanmar. En ze zijn ook stateloos wanneer ze naar Bangladesh komen.”

“Als je de afsluiting nu bouwt, dan zal Myanmar wellicht zeggen dat het bereid is om de 26.000 legale vluchtelingen op te nemen, maar niet de ongeregistreerde want ze weten niet wie dat zijn.”

Gevangen in het vagevuur tussen twee landen die hen niet willen, zijn de Rohingya’s pasmunt geworden in het grensdispuut tussen Bangladesh en Myanmar.

In de vluchtelingenkampen in Bangladesh heersen frustratie en woede. “We kunnen niet werken. Onze kinderen kunnen niet naar school. Onze vrouwen mogen niet de naar de dokter”, zegt een man. “We kunnen geen voedselhulp krijgen. Niemand wil ons. Dat is vernederend. We hebben geen wapens maar we zijn bereid om te vechten en onszelf op te blazen. De mensen moeten weten dat we bestaan.”