Vluchtroute van Cuba naar VS loopt via Mexico

De activiteiten van de mensensmokkelaars zorgen voor politieke spanningen tussen Mexico en Havana. Woensdag begon in Cuba het proces tegen drie Mexicanen die in mei 2005 in een bootje voor de Cubaanse kust werden onderschept. Het Cubaanse gerecht zegt dat het om mensensmokkelaars gaat, en eist een straf van tien jaar. Mexico betaalt de verdediging van de drie mannen, die zich uitgeven voor vissers.

De Mexicaanse regering heeft de voorbije maanden herhaaldelijk aangedrongen op een eerlijk proces voor de drie. Maar Cuba verdenkt Mexico ervan dat het de mensensmokkelaars de hand boven het hoofd houdt. Volgens de Cubaanse president Fidel Castro financiert de anticommunistische Cubaanse gemeenschap in de VS het smokkelnetwerk, en knijpen de VS en Mexico een oogje dicht. De Mexicaanse regering verwerpt die beschuldigingen.

Mexicaanse mensensmokkelaars vragen 3.000 tot 5.000 dollar (2.500 tot 4.000 euro) voor een reis naar Mexico. Cubanen die dat bedrag kunnen bijeenschrapen worden opgepikt in Cuba of voor de kust van het Caribische eiland. Van daar gaat de reis naar de Mexicaanse deelstaat Quintana Roo, het Mexicaanse schiereiland in de Cariben dat vooral bekend is door de badplaats Cancún. Wie nog eens 7.000 dollar (5.800 euro) kan betalen, wordt van daar per schip of over land naar de VS gevoerd.

Mexico heeft een grens van 3.200 kilometer met de VS. Mensensmokkel van Mexico naar de VS is big business. Elk jaar raken 400.000 mensen langs illegale weg de VS binnen, en de meesten slagen daarin via Mexico.

Pedro Ramírez, de openbare aanklager in Quintana Roo, zegt dat er constant Cubanen aankomen op de kust van zijn deelstaat. Velen zitten in gammele bootjes die stuurloos lijken, maar volgens Ramírez vertonen ze meestal niet de uitdrogingsverschijnselen waaronder mensen lijden die lang op zee onderweg geweest zijn. Dat zou erop wijzen dat ze hulp hebben gekregen van mensensmokkelaars met veel betere boten. Cubaanse vluchtelingen die op eigen kracht de VS proberen te bereiken maar ongewild afdrijven naar Mexico, zijn meestal halfdood als de kustwacht hen vindt.

In juni 2005 arresteerde het Amerikaanse FBI in Quinatana Roo al verscheidene Amerikaanse Cubanen en hun handlangers op beschuldiging van mensensmokkel. Die zouden tussen 1998 en 2005 honderden Cubanen naar Mexico hebben gebracht. De mensensmokkelaars staan nu terecht in Mexico.

Cuba heeft al decennia af te rekenen met grote aantallen burgers die naar de VS proberen te trekken. De Cubaanse regering zegt dat Washington de mensenstroom in de hand werkt, maar volgens de Amerikanen willen de Cubanen gewoon onder de politieke en sociale verdrukking uit. Cubanen die erin slagen voet aan de grond te zetten in de VS, kunnen daar na één jaar een verblijfsvergunning aanvragen.

Cuba en de VS hebben in 1994 en 1995 migratieakkoorden afgesloten die de VS dwingen alle bootvluchtelingen die ze op zee onderscheppen, naar Cuba terug te sturen. Cuba beschuldigt de Amerikaanse regering ervan die afspraken niet volledig na te komen.

De Amerikaanse kustwacht zegt dat ze van oktober 2004 tot september 2005 2.712 Cubanen op zee onderschepte, meer dan het dubbel van het aantal in het jaar daarvoor. (PD/ADR)