VN-bureaucratie blijft modderpoel

Het OIOS zegt dat het door haar onderzoek van de afgelopen maanden bijna 50 miljoen dollar (39 miljoen euro) aan onnodige kosten heeft gevonden, terwijl de echte besparingen in de jaren 2004-2005 14,2 miljoen dollar (11 miljoen euro) bedroegen.

Van de meer dan zestig VN-organen die doorgelicht werden, zijn er minstens vijf die “bijzondere uitdagingen stellen, omdat die organen een omvangrijke financiële taak hebben, en/of omdat het zeer complexe organen zijn door hun geografische spreiding of brede werkterrein”.

De vijf VN-organen die onder verstrengd OIOS-toezicht staan zijn het Departement voor Management, het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken (OCHA), het Bureau van de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen (UNHCR), het Pensioenfonds voor het stafpersoneel en de Compensatiecommissie.

Dat valt te lezen in het 34 pagina’s tellende rapport dat de OIOS dinsdag (26 september) vrijgaf. Het rapport, dat besproken wordt op de volgende Algemene Vergadering van de VN, bevat een waslijst aan onregelmatigheden.

De VN-Compensatiecommissie, die schadevergoedingen moest uitkeren na de invasie van Irak in Koeweit in 1990, heeft meer dan 52 miljard dollar (41 miljard euro) aan uitbetalingen goedgekeurd. Maar het rapport stelt dat “de effectiviteit van het controlesysteem dat gebruikt werd om compensatievergoedingen goed te keuren niet voldoende verzekerd was”.
“Er werd teveel vertrouwen gesteld in regeringen en internationale organisaties. Die kregen vergoedingen zonder dat de Commissie daar voldoende toezicht op hield.”

Terwijl de Commissie inmiddels alle schadeclaims heeft behandeld, moet ze nog steeds 30 miljard dollar (24 miljard euro) aan achterstallige schadevergoedingen uitkeren. Het OIOS nam de proef op de som en voerde wel een strenge audit uit op de bestemming van de 52 miljard dollar die werd toegekend. Ze slaagde er slechts in om zes procent van het totale bedrag door te lichten.

In verband met het aankoopbeleid van de VN zijn tegen verschillende sleutelfiguren rechtszaken aangespannen. De voorzitter van de Adviesraad voor Administratieve en Budgettaire Vragen wordt beschuldigd van witwaspraktijken.

In een tweede zaak gaf een VN-stafmedewerker toe dat hij een offshore-bedrijf had opgericht zodat andere bedrijven hem illegale en geheime betalingen konden doen. Voor die bedrijven regelde hij dan contracten bij de Verenigde Naties.

Bij de Economische Commissie voor Afrika (ECA) in het Ethiopische Addis Abeba, kopieerde een voormalige stafmedewerker tien cheques van de ECA. Die verkocht hij vervolgens aan een gepensioneerd stafmedewerker die de cheques inde. Dat kostte de VN 179.000 dollar (141.000 euro). Beide voormalige stafmedewerkers worden vervolgd.

Een onderzoek bij de Economische Commissie voor Europa in Genève legde een zaak bloot waaruit bleek dat een stafmedewerker computers had misbruikt om pornografische en pedofiele beelden te downloaden. Hij werd van zijn taken ontheven.

Een veel voorkomende praktijk was het misbruik van officiële voertuigen door VN-vertegenwoordigers in het buitenland. In één geval resulteerde dat in een kostenplaatje van 35.000 dollar (26.000 euro).

Het OIOS is ook bezorgd over de investeringen van het Pensioenfonds van het VN-stafpersoneel. Dat Fonds bevat nu het gigantische vermogen van 32 miljard dollar (25 miljoen euro). Dat vermogen is volgens het OIOS “potentieel in gevaar” door vastgoedbeleggingen. Het controleorgaan erkent dat de investeringsportefeuille van het Fonds goed gespreid is, maar vindt de risicograad van de beleggingen toch te hoog. (JV/PD)