VN-missie onder vuur in Nepal

Kathmandu zal vermoedelijk volgende vrijdag een aanvraag indienen ter verlenging van de VN-vredesmissie (UNMIN) in Nepal. Het lopende mandaat vervalt namelijk op 22 januari 2008. De vredesmissie kwam tot stand in augustus 2006 op vraag van de Nepalese regering en de maoïsten (de Nepalese Communistische Partij) na het gezamenlijk verdrijven van koning Gyanendra.
Verlenging mandaat
De afgelopen 12 maanden bestond de taak van de VN-missie erin om toe te zien op de belangrijkste aspecten van het vredesverdrag tussen de maoïsten en de regering. De VN-troepen worden geacht de wapentrafiek en de gewapende krachten van beide partijen te controleren en het land te begeleiden naar vrije verkiezingen.
De verkiezingen van 22 november zijn echter voor onbepaalde tijd uitgesteld en de verschillende bemiddelingspogingen omtrent ontwapening hebben nog geen resultaten opgeleverd. Daarom wordt een verlenging van het mandaat in overweging genomen.
Buurlanden koesteren argwaan
De verlenging van het VN-mandaat is echter niet naar de zin van buurlanden India en China. ‘Als ze Nepal willen behandelen als VN-protectoraat, zal er een warboel ontstaan’, vertelde een anonieme bron bij de Indiase overheid aan de Nepali Times. India wantrouwt de samenwerking tussen de VN en de lokale autoriteiten in de grensgebieden en ziet zijn plannen om de aanwezigheid in dit strategische land te verstevigen, door de VN-missie gedwarsboomd.
Ook China voelt zich bedreigd door de massale Westerse aanwezigheid in een land dat grenst aan het betwiste Tibet. Vorige week verklaarde de Chinese regering zich bereid militaire steun te bieden aan de regering van eerste minister Girija Prasad, waarmee China een waarschuwing uitstuurt aan landen die strategische bedoelingen zouden hebben met Nepal, zoals de VS of India.
Nepalese kritiek
In Nepal is sinds het begin van de VN-missie weinig vooruitgang gemaakt. De rust is nog steeds niet teruggekeerd, ondanks de zichtbare aanwezigheid van de troepen. Dit leidt tot frustratie bij de bevolking.
Vooral de onpartijdigheid van de VN-troepen wordt door beide kampen in vraag gesteld. Vorige week ontstond bijvoorbeeld een storm van protest toen de Noorse generaal Jan Erik Wilhelmsen een militaire optocht van het maoïstische leger bijwoonde. Ook de communisten beschuldigen de VN ervan een anti-maoïstische koers te varen.
Nepalese verantwoordelijkheid
‘De VN-troepen mogen echter niet de schuld krijgen van problemen waarvoor  de Nepalezen verantwoordelijk zijn’, vinden Nepalese analisten. Zo zijn de verkiezingen al tweemaal uitgesteld omdat men het niet eens geraakt over het kiessysteem, wat bijdraagt tot de instabiliteit. Door het wantrouwen tussen beide legers beschikken de VN evenmin over een militaire hefboom om veiligheid te garanderen.
Het staakt-het-vuren tussen de twee legers is sinds het begin van de VN-missie relatief ongeschonden gebleven. De VN slagen erin gewapende conflicten te beletten in een land waar tot vorig jaar het bloedigste conflict van Azië woedde. Ook zijn de politieke partijen vastberaden zo snel mogelijk verkiezingen te organiseren.
Of een verlenging van het mandaat met zes maanden zal volstaan om vrede en democratie te garanderen, is echter onwaarschijnlijk.