VN-top stevent af op fiasco

Verscheidene niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) maken zich zorgen over de kwaliteit van het slotdocument dat de 175 staats- en regeringsleiders in New York top zullen ondertekenen. Ze hopen op een actieplan met concrete toezeggingen over het terugdringen van armoede en honger en verbeteringen op het vlak van onderwijs en gezondheidszorg, en daarnaast een steunverklaring voor een grondige hervorming van de VN.

Het laatste VN-ontwerp voor de slotverklaring telde 45 pagina’s en gaat in op de meeste van die onderwerpen, maar misschien zal er in New York enkel een document van twee of drie pagina’s met mooie intenties voorliggen, zegt een Aziatische diplomaat. Als dat het geval is, wordt de veelbezongen top een fiasco.

De onderhandelingen dreigen te mislukken omdat de regeringen het niet eens raken over cruciale armoedebestrijdingsmaatregelen, ontwapening en hun verantwoordelijkheid om mensen te beschermen tegen dreigende genocide, analyseert Caroline Green van de hulporganisatie Oxfam International.

Samen met de mensenrechtenorganisaties Human Rights Watch en Amnesty International riep Oxfam vorige week de spelbedervers onder de VN-lidstaten op ermee op te houden de voorbereiding van de top de blokkeren omwille van meningsverschillen over armoedebestrijding en de aanpak van mensenrechtenschendingen, veiligheidsproblemen en genocide. Bedoeld zijn de VS, maar ook India, Egypte, Algerije, Pakistan, Venezuela, Cuba, Iran, Syrië, Rusland, Myanmar, Turkmenistan, Wit-Rusland en Vietnam.

Volgens de drie grote ngo’s hebben die landen net voor het begin van de grootste bijeenkomst van wereldleiders ooit een crisis veroorzaakt in de onderhandelingen over de slottekst. Ze dreigen met name de besluiten over armoedebestrijding, de oprichting van een Mensenrechtenraad en maatregelen ter voorkoming van genocide af te zwakken - ondanks de steun van een meerderheid van de lidstaten voor die maatregelen.

De mogelijkheid dat een klein aantal landen met een zwaar mensenrechtenverleden de oprichting van een efficiënter mensenrechtenorgaan tegenhouden, is een schande, vindt Peggy Hicks van Human Rights Watch. Amnesty International heeft het over een koehandel over mensenrechten.

Misschien wordt de soep niet zo heet gegeten als ze wordt opgediend. Vrijdag nam John Bolton, de Amerikaanse ambassadeur bij de VN, gas terug in verband met een waslijst van omstreden amendementen op het ontwerp van de slotverklaring. Achter gesloten deuren zou Bolton duidelijk hebben gemaakt dat de VS niet meer willen dat alle verwijzingen naar de Millenniumdoelen uit de tekst verdwijnen. Die acht engagementen over armoedebestrijding, onderwijs, gezondheidszorg en internationale solidariteit zijn in 2000 door alle wereldleiders ondertekend; de topontmoeting van deze week was oorspronkelijk vooral bedoeld om een stand van zaken op te maken.

Voor de ngo’s gaan de toegevingen van de VS nog niet ver genoeg. De VS moeten nog veel meer doen als ze willen dat de top een echt succes wordt, zegt Charlotte Bunch van het Centre for Women’s Global Leadership, een Amerikaanse vrouwenorganisatie.

Green van Oxfam International vindt dat de top in elk geval harde afspraken moet opleveren om de verkoop van lichte wapens aan banden te leggen en voor alle rijke landen de verplichting om 0,7 procent van hun bruto binnenlands product aan ontwikkelingshulp uit te geven.

Van de ontwikkelingslanden verwachten de ngo’s dat ze de VN de mogelijkheden geven om beter in te gaan tegen mensenrechtenschendingen, en dat ze hun verantwoordelijkheid opnemen om landen waar een genocide dreigt, ter verantwoording te roepen. (PD)