VN willen senioren langer aan het werk houden

De wereldbevolking wordt snel ouder. Vandaag zijn de zestigplussers in de wereld met 705 miljoen. Dat aantal zal tegen 2050 meer dan verdrievoudigen tot bijna 2 miljard. Dan zullen er voor het eerst in de geschiedenis ook meer senioren dan kinderen zijn. Deze vergrijzing stelt de wereld voor heel wat uitdagingen, zoals hogere uitgaven in sociale diensten en de gezondheidszorg, een relatief kortere actieve loopbaan en meer pensioenuitgaven.
Somnath Chatterji van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is blij dat de problematiek van de vergrijzing eindelijk centraal staat in het ontwikkelingsdebat van de VN. Volgens Chatterji zal de vergrijzing zowel rijke als arme landen treffen, maar zijn de situaties verschillend.
“De ontwikkelingslanden staan voor een unieke uitdaging”, aldus Chatterji. “Zij zullen sneller ouder worden dan dat ze rijker worden. Wij moeten ervoor zorgen dat de oudere mensen in die landen blijven consumeren en actief blijven op de arbeidsmarkt. In de ontwikkelingslanden zien we vandaag al dat veel senioren aan het werk blijven uit noodzaak, omdat ze geen pensioen krijgen.”
Toch ligt de invoering van een pensioenleeftijd of andere structuren die aanmoedigen om de arbeidsmarkt te verlaten in ontwikkelingslanden niet voor de hand, vindt Chatterji, die benadrukt dat de Derde Wereld op dit vlak het rijke Westen niet moet kopiëren. Voor de senioren in de rijke landen is het geen noodzaak om te blijven werken. Zij kunnen hun welvaart behouden omdat ze een pensioen krijgen. De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) berekende dat de gemiddelde pensioenleeftijd in deze landen zelfs is gedaald.
“Deze senioren zouden nog dertig tot veertig jaar kunnen bijdragen aan de samenleving, maar worden gesubsidieerd door de overheid, dus denken ze: waarom zou ik nog werken?”
“De mensen zien pensioen als vrijheid, een staat van voldoening. Ze hebben hun deel al gedaan, redeneren ze. We moeten ervoor zorgen dat de mensen ook tevreden zijn als ze aan het werk blijven”, zegt Chatterji.
De VN-Commissie Bevolking en Ontwikkeling debatteert deze week over enkele mogelijkheden om daarvoor te zorgen. Eén denkpiste is de geleidelijke pensionering, die bedrijven in de VS al vaak toepassen.
“Geleidelijke pensionering houdt in dat pensioengerechtigde senioren hun werk kunnen behouden, maar minder uren hoeven te werken. Tegelijk kan het bedrijf beroep blijven doen op hun ervaring”, zegt Graham Schmidt, vice-voorzitter EFI Actuaries, een in New York gebaseerde firma van verzekeringsexperten gespecialiseerd in pensioenen. Doorgaans minder populaire strategieën zijn het besparen op medische voordelen voor senioren, zodat ze langer aan het werk blijven, en het optrekken van de pensioenleeftijd bij de aanwerving van nieuwe werknemers.