Voedseltop levert magere oogst op

Van 3 tot 5 juni bogen staatshoofden, landbouwministers en belangrijke stakeholders zich in Rome op een topbijeenkomst van de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) over de wereldwijde voedselproblematiek. Op de agenda stonden de voedselprijzen en –tekorten, en de mogelijkheden om armen en kleine boeren beter te ondersteunen. De verwachtingen waren hoog gespannen. In een voorbereidend beleidsdocument noemde de FAO de bijeenkomst een historische kans om de uitdagingen van de wereldwijde voedselvoorziening aan te pakken en nieuwe strategieën te ontwikkelen in de strijd tegen honger. Ondanks de belofte op de eerste Voedseltop van 1996 om tegen 2015 de honger te halveren, telt de wereld vandaag 862 miljoen mensen die honger lijden. De recente wereldwijde voedselcrisis heeft de situatie nog verergerd. Verwacht wordt dat de ontwikkelingslanden dit jaar veertig procent meer zullen uitgeven aan voedselimport.
In verhouding tot de ernst van de situatie is de oogst van de conferentie mager uitgevallen. Het belangrijkste positieve resultaat was dat de aandacht van de wereldpolitiek naar de voedselcrisis ging en dat het besef stilaan doordringt dat er meer geïnvesteerd moet worden in landbouw. In het slotdocument van de top engageren de deelnemende landen zich tot financiële hulp aan kleine boeren en zien ze vooral een uitweg in het opdrijven van de voedselproductie, het verder vrijmaken van de handel in landbouwproducten en het stimuleren van verder onderzoek.
Over het heikele thema van biobrandstoffen werd achttien uur gedebatteerd, met Brazilië in het offensief. Eindconclusie van dat debat was dat ‘verder onderzoek nodig is’. De top was in grote mate een vergadering van de gemiste kans, vindt Gert Engelen, landbouwdeskundige van de ngo Vredeseilanden. ‘De slotverklaring bevat geen trendbreuk, maar alweer dezelfde recepten die uitgaan van de zegeningen van meer vrijhandel. De unieke kans om werk te maken van een ander model, is niet benut.’
Thierry Kesteloot van Oxfam Solidariteit, die tijdens de top deelnam aan het parallelle ngo-forum, vindt dat de FAO zelf verzwakt uit de top komt. Eind april richtte VN-secretaris-generaal Ban Ki-Moon een Task Force on the Global Food Crisis op, waarin VN-agentschappen samen met de Wereldbank en het Internationaal Muntfonds een nieuw beleid moeten uitstippelen. Kesteloot: ‘Concreet betekent dat een optie voor de visie van de Wereldbank, met meer afhankelijkheid van privékapitaal, technologie en corporate power om de crisis aan te pakken.’ Volgens Kesteloot heeft de conferentie duidelijk gemaakt dat er weinig ruimte is om de VN regulerend te laten optreden. ‘Het is een illusie te geloven dat de kleine boer beter wordt van meer inschakeling in de vrije wereldhandel. Het verleden heeft het tegendeel bewezen.’