Voorkom rellen zoals in Anderlecht

Na de rellen weerklinkt nu overal de roep om sancties, om repressie. Ook ik betreur dit onnodige en zinloze geweld. Er moeten zeker maatregelen worden genomen, maar is er niemand die zich afvraagt hoe het zover is kunnen komen? Ik lees dat de getroffen buurt al twee jaar lang problemen heeft met overlast en rondhangende jongeren. Tenzij ik verkeerd geïnformeerd ben heb ik ook begrepen dat het gemeentelijke budget voor jeugd en sociale zaken twee jaar geleden aanzienlijk werd teruggeschroefd. Dan begint er bij mij toch een belletje te rinkelen. In Mechelen doen we namelijk net het omgekeerde: wij investeren meer in jongeren, wij investeren in meer samenleven.
Wij zijn zowat de enige Vlaamse stad die nog investeert in bijkomende straathoekwerkers. Maar zij zijn lang niet de enigen met wie jongeren kunnen praten over hun behoeften, hun noden en vragen of hun problemen: in ‘moeilijke’ wijken zorgen we via stedelijke kinder- en tienerwerkingen voor een interessant vrijetijdsaanbod en tienercoaches begeleiden jongeren bij het zoeken naar oplossingen. De stad werkt nauw samen met jeugdhuis ROJM: hun door de stad betaalde mobiele jeugdwerkers zijn dag in dag uit op straat aanwezig en in ‘noodgevallen’ steeds inzetbaar daar waar het nodig is. Zij hebben al meermaals effectief kunnen vermijden dat de zaken uit de hand liepen. Maar we werken ook samen met de politie, met het OCMW, met de twee moskeeën en met tal van andere sociale partners.
Samen met al deze partners willen we kansarme jongeren een perspectief op een betere toekomst bieden. We werken samen met VDAB om tewerkstelling voor kansengroepen op te krikken, maar we bieden ook zelf stageplaatsen en studentenjobs aan. We nodigen allochtone jongeren uitdrukkelijk uit om bij ons te komen werken, ook als jobstudent. Uitsluitingsmechanismen proberen we uit de weg te ruimen, drempels worden verlaagd en discriminatie wordt simpelweg niet getolereerd. Bovenal nemen we jongeren ernstig: we luisteren naar hun problemen, proberen in te spelen op hun signalen.
Mechelen is onze stad, Mechelen is hun stad. We wijzen jongeren echter ook op hun verantwoordelijkheden: we proberen hen kansen te bieden, maar het is aan hen om die kansen te grijpen. Vergis u niet: wij zijn een heel duidelijk en kordaat stadsbestuur; artikel 210 van ons bestuursakkoord stelt niet voor niets: “In Mechelen moet iedereen een aantal basisregels aanvaarden en naleven. Deze vuistregels voor een leefbaar Mechelen – respect voor elkaar en voor de openbare ruimte, verdraagzaamheid, geen agressief gedrag, geen overlast, geen discriminatie – worden door de ganse bevolking – van politie over school tot ouders en buren – afgedwongen en hard gemaakt.”
Ik hoop van harte dat men er in Anderlecht in slaagt meer te doen met de opgepakte en geïdentificeerde relschoppers dan hen te laten wegkwijnen in een gesloten instelling of jeugdgevangenis. Wie daar buiten komt heeft er meestal meer kwaads dan goeds geleerd. Ik geloof ook niet in huisarrest – het ‘wondermiddel’ van het vorige stadsbestuur. Dat is toch geen ernstige, of doeltreffende sanctie, jongeren lachen daarmee. Een goede alternatieve straf geeft de jongeren een tweede kans en een beetje werkervaring zal hen veel meer bijbrengen omtrent hun plaats en verantwoordelijkheid in de gemeenschap dan eender welke vorm van vrijheidsberoving.
Als een hele generatie gekenmerkt wordt door zo’n grote frustratie wordt het bovendien misschien eens tijd om te luisteren waarom ze zo kwaad zijn. Het is immers pas wanneer jongeren zich betrokken voelen bij de samenleving dat ze ook bereid zullen zijn hun verantwoordelijkheid op te nemen. Juist het gevoel om uitgesloten te worden is de belangrijkste voedingsbodem voor dit soort gewelddadige uitbarstingen. Al te vaak werden in het verleden naar aanleiding van ‘rellen’ beloftes gedaan om een beter sociaal beleid te voeren en om jongeren te betrekken bij het uitwerken van projecten en oplossingen. Hopelijk kan het ditmaal anders en kunnen uitbarstingen zoals die van de afgelopen dagen in de toekomst vermeden worden.
Ali Salmi is Schepen voor preventie, welzijn,diversiteit en gelijke kansen in Mechelen