Vraagtekens blijven omtrent amnestie voor vader van de bom

Een dag nadat Khan bekende atoomgeheimen te hebben verkocht via een ondergronds internationaal netwerk van nucleaire criminelen, kreeg hij amnestie van president Musharraf. Als baas van het Khan Research Laboratory in Kahuta zou de atoomgeleerde op eigen houtje hebben gehandeld, zonder controle van bovenaf.

Het scenario dat Khan staatsgeheimen kon verkopen zonder medeweten van de legertop, wordt in Pakistan algemeen op ongeloof herhaald. Het leger beschikt over twee eigen inlichtingendiensten en controleert de veiligheidsdienst van de regering. Niet het minste gerucht ontgaat de waakzaamheid van de deze drie agentschappen. Het is dan ook meer dan waarschijnlijk dat de legertop weet had van de verkoop van nucleaire technologie. De smokkel begon op het einde van de jaren tachtig, onder het regime van generaal Aslam Beg.

Omdat Musharraf zo’n waardevolle bondgenoot is in de strijd tegen de terreur lijken de VS Khans verhaal voorlopig slikken. Bovendien wil niemand de voorzichtige toenadering tussen Pakistan en aartsrivaal India in de war sturen. Daarbij komt dat Libië en Iran, twee van de schurkenstaten die door Pakistan nucleair werden bewapend, bereid zijn tot internationale samenwerking.

Anders is het gesteld met Noord-Korea, dat naar eigen zeggen acht atoomwapens heeft en daarmee een bedreiging vormt voor Azië. Wanneer blijkt dat Pakistan nucleair materiaal heeft geleverd aan Pyongyang, lijkt een reactie uit Washington nog moeilijk afwendbaar. Dat kan gevolgen hebben voor de binnenlandse machtsverhoudingen in Pakistan, meer bepaald de machtsgreep van het leger op de regering.

De zaak Khan is koren op de molen van de religieuze partijen in Pakistan, die onmiddellijk na de amnestie een nationale staking organiseerden. Voor de nucleaire lobby en de militaire top rond generaal Pervez Musharraf betekent de affaire gezichtsverlies. De man die werd vereerd als vader van de bom blijkt door en door corrupt en eigenaar van verschillende buitenlandse bankrekeningen.

Zolang Pakistan en India hun atoomarsenaal niet ontmantelen, blijft er een kans op illegitieme proliferatie, zo stellen Pakistaanse vredesorganisaties. De dooi in de Indiaas-Pakistaanse betrekkingen wordt eerder sceptisch onthaald. De gesprekken gaan momenteel niet verder dan een akkoord om de nucleaire arsenalen veilig te beheren.