Vrouwen uit ontwikkelingslanden sneller in het parlement

Merkwaardig genoeg krijgen vrouwelijke politici vooral kansen in landen die uit een conflictsituatie komen. Ook Liberia en Afghanistan hebben bijvoorbeeld op korte tijd veel vooruitgang geboekt. Dat blijkt uit cijfers die de Interparlementaire Unie (IPU) wereldwijd verzamelde. De IPU is een internationale organisatie van parlementen die zich inzet voor democratie, vrede en samenwerking.

In de meeste landen is er nog een lange weg af te leggen naar gelijke kansen in de politiek. Wereldwijd zetelt voor elke vijf mannen gemiddeld slechts één vrouw in het parlement. Dat is wel een verbetering in vergelijking met 10 jaar geleden. Toen telden parlementen in de vijf continenten gemiddeld maar 11,3 procent vrouwen.

Met uitzondering van Rwanda halen de Scandinavische landen de beste cijfers: eind vorig jaar bezetten vrouwen daar gemiddeld 40 procent van het Lagerhuis. Nederland en België behoren ook nog tot de kopgroep. In Nederland gingen bij de laatste verkiezingen 55 van de 150 zetels in de Tweede Kamer naar vrouwen; België telt 52 vrouwelijke kamerleden op een totaal van 150.

Verder is Spanje het enige Europese land in de top-10; de overige plaatsen worden ingenomen door Cuba, Costa Rica, Argentinië en Mozambique.

De overige industrielanden hinken ver achterop. In het Britse Lagerhuis zetelen maar 127 vrouwen op een totaal van 646 volksvertegenwoordigers; de bijna even grote Franse Kamer telt maar 70 vrouwen. Ook de VS scoren slecht met 66 vrouwen in een halfrond met 435 zetels.

De VS en de grote Europese landen liggen er niet van wakker. Ik hoor weinig debat, en ik zie geen echte inspanningen om de voorbeelden na te volgen die de ontwikkelingslanden nu stellen, zegt Anders B. Johnsson, secretaris-generaal van de IPU. In West-Europa zijn politieke partijen oudemannenclubs.

Als 50 procent van de bevolking niet betrokken wordt bij het beleid, kan je niet spreken van democratie, vindt Ingrid Charles Gumbs, een hoge ambtenaar die verantwoordelijk is voor Vrouwenzaken op de Caribische eilandstaat Saint Kitts and Nevis. In het parlement van Saint Kitts zetelt geen enkele vrouw. Dat is ook nog het geval in nog 10 andere landen, vooral in het Midden-Oosten en de Stille Oceaan.

Vrouwenaangelegenheden dringen niet door tot het parlement, omdat er niemand is op dat niveau die dergelijke onderwerpen begrijpt of ernaar luistert, klaagt Sophia Abdi Noor, een medewerkster van een Keniaanse niet-gouvernementele organisatie. In het Keniaanse parlement zetelen maar 16 vrouwen op een totaal van 224 kamerleden. Waar moet ik dan heen als mijn regering mijn rechten als vrouw schendt?.

In 1995 werden de deelnemers aan de VN-Vrouwenconferentie in Peking het erover eens dat vrouwen minstens 30 procent van alle parlementszetels in de wereld moeten bezetten. Tot hiertoe hebben slechts twintig landen dat doel gehaald. Tegen het huidige groeiritme zal het zeker nog tot 2025 duren voor het gemiddelde voor de hele wereld op 30 procent komt. En als we niet in een hogere versnelling schakelen, zullen we zeker nog één of twee generaties nodig hebben om in de buurt van pariteit te komen, voorspelt Johnsson.

Veel van de vooruitgang die de voorbije jaren werd geboekt, is te danken aan quotaregelingen. Van de 39 landen die in 2005 verkiezingen hielden, vaardigden er 15 dergelijke voorschriften uit. Argentinië, Bolivia, Burundi, Honduras, Liberia en Venezuela legden politieke partijen op een minimum aandeel aan vrouwen op de lijsten te zetten. Afghanistan en Tanzania reserveerden een aantal zetels voor vrouwen. Rwanda deed dat in 2003 met 30 procent van de parlementszitjes, wat het aandeel van vrouwen in het Lagerhuis opdreef van 15 tot 49 procent. (PD/MM)