VS en EU dreigen met 'recht van de rijkste' in VN

De Verenigde Staten, Japan en de Europese Unie moeten samen 85 procent betalen van de werkingsmiddelen van de VN voor 2006-2007. Maar die begroting - een kleine 3 miljard euro in totaal - is nog steeds niet goedgekeurd. De rijke landen weigeren te betalen zolang de rest van de VN-club niet instemt met een radicale hervorming van het management.

Voorlopig draaien de programma’s en organisaties van de VN op een noodbudget van 743 miljoen euro, goedgekeurd voor de eerste helft van dit jaar. De financiering van de volkenorganisatie na 30 juni blijft onduidelijk. Mogelijk wordt er nog eens een noodbegroting goedgekeurd. Als Noord en Zuid hun verschillen niet bijleggen, dreigen de VN uiteindelijk op droog zaad komen te zitten.

“Hopelijk komt het niet zover en keert het vertrouwen en de rust terug bij de VN”, zegt Mark Malloch Brown, de vice-secretaris-generaal van de VN. “Indien niet verliezen beide kampen.”

De G77, een groep van 132 ontwikkelingslanden, zegt dat de rijke landen de begrotingscrisis misbruiken om de macht van het secretariaat uit te breiden, landgenoten te droppen op hoge postjes en sterk te besparen op de bestaande VN-programma’s. Een VN op maat van de rijke landen dus. VN-baas Kofi Annan steunt die voorstellen.

Zuid-Afrika, momenteel voorzitter van de G77, maakte maandag op een ministertop in Maleisië duidelijk dat de ontwikkelingslanden niet gaan toegeven. “De G77 en China verwachten dat de uitgavenstop wordt opgeheven voor het eind van juni. De VN moeten hun werk kunnen doen.”

De hervorming van het secretariaat is slechts één van de disputen tussen rijk en arm bij de VN. Ook bij de hervorming van Veiligheidsraad en de samenstelling van de Mensenrechtenraad was er de jongste maanden sprake van een diepe Noord-Zuidkloof.

Mark Malloch Brown gelooft dat de volkenorganisatie op een keerpunt staat. “De kwestie hier is niet alleen de hervorming van het management. Het gaat om de macht en de toekomst van de organisatie.”

Het recht van de rijkste, of het recht van het getal? “Het gaat om de vraag wat er een legitiem bestuur is voor de VN-organisatie”, zegt Malloch Brown. “De ontwikkelingslanden hebben het gevoel dat ze gemarginaliseerd worden in de besluitvorming. Dat ligt aan de basis van deze patstelling.”

In het verleden slaagden de VN-lidstaten er steeds in om de macht van het geld en de macht van het getal te verzoenen. Malloch Brown vindt het onverstandig dat de rijke landen nu het recht van de rijkste willen invoeren. “Op dit punt sta ik aan de kant van de G77. Ik denk dat het een erg onverstandige tactiek is van de rijkste landen om te dreigen met de botte macht van het geld.” (MM/PD)