VS presenteren vijfjarenplan voor hulp aan Afghanistan

In de huidige begroting is de civiele hulp aan Afghanistan gehalveerd, uit frustratie over de weigering van president Hamid Karzai om een veiligheidspact te tekenen over de aanwezigheid van Amerikaanse troepen na 2014. Het nieuwe vijfjarenplan van USAID heeft daar geen last van, want het wordt nog betaald uit de pot van 2012 en 2013.

Handel

Het plan werd deze week gepresenteerd, met daarin drie nieuwe initiatieven. Het eerste is een project om het land minder afhankelijk te maken van hulp en de handel te stimuleren. Invoerregels en handelsovereenkomsten moeten worden hervormd en het land moet worden klaargestoomd voor de Wereldhandelsorganisatie.

Het tweede initiatief is een project om de landbouwopbrengsten te vergroten. Het derde is een programma om onderwijs aan studenten en werknemers in Afghanistan op een hoger niveau te brengen, in samenwerking met Amerikaanse universiteiten.

“Ten tijde van de Taliban had minder dan 9 procent van de Afghanen toegang tot zorg op minder dan een uur afstand van huis”, zegt Donald Sampler van USAID. “Dat is nu meer dan 60 procent. USAID heeft meer dan 22.000 zorgmedewerkers getraind, samen met de Afghanen. Het resultaat hiervan is dat de levensverwachting met twintig jaar is toegenomen.”

“De data zijn moeilijk te controleren in een land als dit”, relativeert Justin Sandefur, onderzoeker bij het Centre for Global Development, een denktank in Washington. “Maar ik denk dat het wel hard te maken is dat veel verbeteringen te danken zijn aan geld van USAID.”

Fraude

Critici zetten wel serieuze vraagtekens bij de effectiviteit en de duurzaamheid van de Amerikaanse hulp. Volgens de speciale inspecteur-generaal voor de Afghaanse wederopbouw, aangesteld door het Amerikaanse Congres, gaat 70 tot 80 procent van het geld naar de overhead van contractanten. Dat maakt samenwerken met de Afghaanse overheid erg fraudegevoelig. Zo werkt USAID nauw samen met het ministerie van Gezondheidszorg. “Dat ministerie is niet in staat om fondsen goed te managen en te beschermen tegen verkeerd gebruik ervan.”

Oxfam schreef deze week in een rapport dat USAID-projecten op sommige momenten juist leiden tot ontevredenheid onder de bevolking. Dat komt volgens het rapport vaak door de grote afstanden en de moeilijke communicatie tussen organisaties en de bevolking.

Zo dacht een man in Nangarhar dat hij geld zou krijgen van een partner van USAID voor de bouw van dijken in zijn provincie. Toen hij de rekening van 420.000 dollar indiende, bleek er geen contract te zijn en kreeg hij nul op rekest. Het resultaat was een wijdverbreid conflict in alle dorpen waar was gewerkt, omdat de man zijn werknemers niet kon betalen, aldus het rapport, en uiteindelijk heeft hij zelf al zijn bezittingen moeten verkopen om uit de schulden te komen.