“Washington marginaliseert 5 miljoen illegale Mexicanen”

De Mexicaanse president Vicente Fox gaat formeel klacht indienen tegen de nieuwe beleidsmaatregelen, in het bijzonder tegen de Real ID wet en de uitbreiding van de veiligheidsmuren. Beide maatregelen werden dinsdag goedgekeurd door de Amerikaanse senaat als onderdeel van een megapakket van 63 miljard euro voor veiligheid en defensie. Minister van Buitenlandse Zaken Luis Ernesto Derbez heeft aangekondigd dat zijn land het Amerikaanse migratiebeleid zal aanvechten bij de Verenigde Naties.

De Amerikaanse regering maakt geld vrij om de 112 kilometer lange strook met betonnen veiligheidsmuren en metalen hekken te versterken. Het is werkelijk een dwaasheid om muren te bouwen. De grens wordt er niet veiliger door, zegt de Mexicaanse Buitenlandminister. De VS beveiligen sinds 1993 hun grens steeds strenger. Mexicaanse gelukzoekers laten zich daardoor niet ontmoedigen. Wie de oversteek waagt, doet dat gewoon op minder beveiligde plaatsen langs de 3200 kilometer lange grens. De voorbije tien jaar stierven 3000 Mexicanen bij een poging de grens over te steken.

De rijbewijswet legt strengere regels op voor rijbewijzen. Binnen de drie jaar moeten alle inwoners van Amerika elektronische rijbewijzen op zak hebben met gecodeerde identiteitsgegevens. Migranten zonder papieren zullen niet meer aan een volwaardig rijbewijs geraken. In elf Amerikaanse deelstaten kunnen migranten momenteel een rijbewijs aanvragen zonder een wettelijke hoofdverblijfplaats op te geven.

Washington zegt dat het veiligheidsrisico van de huidige regeling te groot is. Het ultieme argument: bijna alle kapers van 11 september 2001 raakten met een geldig rijbewijs voorbij de veiligheidsposten.

De Mexicaanse publieke opinie is geschandaliseerd. De maatregel wordt er beschouwd als een rechtstreekse aanval op de acht miljoen mensen zonder papieren in de VS, onder wie vijf miljoen Mexicanen. Rijbewijzen zijn vaak het enige identiteitsbewijs dat mensen zonder papieren kunnen voorleggen. Het laat hen bijvoorbeeld toe om bankrekeningen te openen en vliegtuig- of treintickets te kopen.

De meeste waarnemers zien in de nieuwe maatregelen een bewijs dat de Amerikaanse beloftes over een humanere aanpak van Mexicaanse migranten waardeloos zijn. Decennia van onderhandelingen en beloftes worden overboord gekieperd, zegt de Mexicaanse academicus Tomás Vergara. Er is een gebrek aan politieke wil, meent Karina Arias van de Mexicaanse vluchtelingenorganisatie Sin Fronteras. In de gesprekken tussen de VS en Mexico staat het thema bovenaan de agenda, maar in de praktijk voeren ze geen klap uit.

Arias vindt dat Washington zich vergist door migratie uitsluitend te beschouwen als een veiligheidsvraagstuk. De rijbewijswet is bedoeld om terroristen en criminelen af te schrikken, maar treft vooral illegalen. Een repressieve aanpak van illegale migratie schiet tekort zolang de vraag naar goedkope illegale arbeid stijgt in de Amerikaanse landbouw, zegt ze. De grote kans op werk is de belangrijkste beweegreden van de waaghalzen langs de Mexicaans-Amerikaanse grens. Familiehereniging en de hoge levensstandaard in de VS wegen ook door. Een Amerikaan verdient gemiddeld 36.000 dollar per jaar, een Mexicaan 9.000 dollar.

De goedkeuring van de rijbewijswet is slechts het jongste symptoom van het groeiende tegen antimigrantenklimaat in de VS. In april richtten burgergroepen in Arizona een actie illegalen spotten in langs de Mexicaans-Amerikaanse grens. De burgerwacht van de zogenaamde Minutemen zorgde voor veel stemmingmakerij in de pers, maar brak weinig potten. Dat kan echter niet gezegd worden van Proposition 200, een voorstel om mensen zonder papieren gezondheidszorg en onderwijs te ontzeggen. In Arizona stemde een meerderheid van de kiezers voor en in andere staten, met name Arkansas en Colorado, komt een referendum over het voorstel dichtbij. De Californische gouverneur Arnold Schwarzenegger heeft zijn steun uitgesproken voor de Minutemen. (MM/ADR)