Website zet epidemieën op de kaart

Als in een Londens schooltje tuberculose uitbreekt of in Congo een mogelijk geval van Ebola opduikt, dan komt die informatie snel op het internet terecht. Maar daar verdwijnt het vaak in zo’n overaanbod van gegevens dat artsen en gezondheidswerkers wereldwijd moeilijk nog door de bomen het bos kunnen zien.
Een team wetenschappers van het kinderziekenhuis in Boston en de Harvard Medical School heeft daarom met de hulp van internetgigant Google een automatisch verzamelingsysteem ontwikkeld dat het nieuws analyseert en weergeeft op een wereldkaart. Het project met de naam Healthmap werd woensdag voorgesteld het in online geneeskundige tijdschrift PLoS Magazine.

Intelligente nieuwsfilter

De site doorploegt voortdurend bronnen zoals de nieuwsberichten op Google News, de berichten van de Wereldgezondheidsorganisatie, overheidswebsites, mailinglijsten en thematische discussiegroepen. Momenteel maakt de site gebruik van veertien bronnen die op hun beurt zo’n 20.000 websites vertegenwoordigen. Daardoor kunnen ook kleine, lokale nieuwtjes over een mogelijke uitbraak opgepikt worden.
Al dat nieuws wordt automatisch verwerkt en gefilterd op basis van ingewikkelde algoritmen. Zo kan HealthMap het onderscheid maken tussen een verhaal over een groot vaccinatieplan of een bericht over een nieuwe uitbraak op basis van de gebruikte woordenschat. Een woord als “mysterieus” zal bijvoorbeeld sneller opduiken in een verhaal over een mogelijke uitbraak.
Het resultaat van de analyse wordt met een kleurencode weergegeven op een wereldkaart. “De sterkte van het project is niet alleen wat je op de kaart te zien krijgt, maar vooral ook wat je niet te zien krijgt”, zeiden de onderzoekers bij de voorstelling van de website. De nieuwsberichten zijn er immers al, maar ze gaan precies verloren tussen al het andere nieuws op het internet. De onderzoekers benadrukken dan ook dat de sterkte van het systeem precies het wegfilteren van al dat andere nieuws is.

Visueel hulpmiddel

Met één blik op die kaart kunnen overheden, artsen en gezondheidsorganisaties de huidige situatie inschatten of mogelijke epidemieën op het spoor komen. Duiken op enkele dagen tijd verschillende rode stippen op in een bepaalde regio, dan is de kans groot dat daar een epidemie uitbreekt. De makers hopen bovendien dat de website ook een voorlichtingsfunctie kan vervullen naar het grote publiek of als informatiebron voor reizigers kan dienen.
De onderzoekers begonnen met een beperkt budget, maar kregen al snel de steun van Google’s “Predict en Prevent”-initiatief, dat specifiek gericht is op het bestrijden van infectieziekten. Dankzij die steun en de lichte kostenstructuur van het systeem zijn ze er in geslaagd om de website gratis en vrij toegankelijk te houden. Dat moet vooral ontwikkelingslanden ten goede moet komen, waar overheden en gezondheidswerkers vaak moeite hebben om aan betrouwbare, up-to-date informatie te geraken.