Weg naar Belgische imamopleiding is nog lang

Overheidssteun voor moskeeën en imams: de naar schatting 400.000 moslims in België, wachten er al jaren op. In principe kunnen imams al sinds 1974 bezoldigd worden van staatswege. Maar de islamitische gemeenschap moet de overheid eerst zelf een lijst van erkende gebedshuizen en erkende imams voorleggen.

De zes andere erkende godsdiensten hebben de rol en het opleidingsniveau van de geestelijke leider duidelijk uitgetekend, zo stelt een overzichtsrapport van de Koning Boudewijnstichting vandaag (15 juni). Katholieke pastoors en protestantse en evangelische geestelijke leiders halen een diploma aan faculteiten godgeleerdheid in Brussel, Leuven en Heverlee. Orthodoxe priesters halen hun diploma voornamelijk in Parijs.

Imams studeren doorgaan af in het buitenland. Door het ontbreken van erkende opleidingen worden imams in ons land grotendeels ‘geïmporteerd’ uit het buitenland.

De Moslimexecutieve (het officiële aanspreekpunt voor de islamitische eredienst) moet dringend een initiatief nemen om de rol van de imam te vast te leggen, zegt het rapport, dat de situatie in België en Europa vergelijkt.

De moslimgemeenschap is zelf vragende partij voor beter betaalde en beter opgeleide imams en een financiële injectie. De overheid heeft andere prioriteiten. Die stuurt aan op zoveel mogelijk ‘imams van eigen bodem’, uit angst voor ongecontroleerde haatpraat in de moskee.

Auteur Jean-François Husson, coördinator van het onderzoekscentrum Oracle, stelt voor om “Faculteit voor Moslimtheologie” op te richten, naar het model van de Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid, die gefinancierd wordt met zowel Vlaams als Waals geld. Op welke universiteiten die faculteit moet komen, is nog niet duidelijk. De universiteiten van Brussel (ULB) en Gent toonden al interesse.

Volgens onderzoeker Husson, die de imamopleidingen in andere Europese landen onderzocht, komt de overheid het best met geld over de brug om de universiteiten te overtuigen om imamopleidingen te financieren. “In Nederland deed de overheid projectoproepen naar universiteiten en hogescholen. De kandidatuur van de Vrije Universiteit Amsterdam is intussen aanvaard.”

Het oprichten van erkende opleidingen wordt hoe dan ook een werk van lange adem. Alle partijen moeten eerst nog knopen doorhakken.

De meerderheidspartijen verschillen nog grondig van mening over de modaliteiten van de imamopleiding. Minister van Inburgering Marino Keulen (VLD) wil de komst van traditionele imams uit het buitenland afremmen door een taalvereiste in te voeren. Op korte termijn is dat allicht niet haalbaar.

Vlaanderen voorziet een inburgeringsplicht voor alle geestelijke leiders (dat betekent een taalcursus en een cursus normen en waarden). In Wallonië en Brussel is zo’n inburgering voorlopig vrijblijvend.

Ook binnen de moslimgemeenschap wordt allicht niet meteen overeenstemming bereikt. De diversiteit onder de moslims is bijzonder groot, al was het maar omdat verschillende nationaliteiten verschillende strekkingen voortbrengen.

De bal ligt nu in het kamp van de Moslimexecutieve. Het orgaan zou toegezegd hebben om “tegen de zomer” eigen voorstellen te formuleren over de imamopleiding.

De fel geteisterde en dit jaar opnieuw samengestelde Moslimexecutieve heeft heel wat huiswerk voor de boeg. Het orgaan werkt ook aan een lijst van te erkennen moskeeën. Het is dus niet alleen wachten op de eerste erkende imam, ook de erkenning van moskeeën laat op zich wachten.