Wereld telt steeds meer zwartwerkers

In ontwikkelingslanden bestaat 50 tot 80 procent van alle arbeid buiten de landbouw uit zwart werk. Als arbeiders in de landbouwsector worden meegerekend, dan ligt het percentage aanzienlijk hoger. Vooral vrouwen werken in het informele circuit, waar ze nauwelijks financiële zekerheid hebben.

Uit het UNIFEM-rapport blijkt dat in vrijwel alle landen in de wereld vrouwen nog grotendeels voor de kinderen en het huishouden instaan. Dat heeft invloed op hun positie op de arbeidsmarkt, zegt Noeleen Heyzer, uitvoerend directeur van UNIFEM. Vrouwen doen niet alleen vaker zwart werk, ze hebben ook onzeker werk en krijgen het minst betaald. In het rapport wordt een verband gelegd tussen armoede en sekseverschillen. Je kunt armoede niet bestrijden zonder specifiek aandacht te besteden aan de oorzaken van armoede onder vrouwen, aldus Heyzer.

Voor vrouwen die in de informele sector werken, gelden meestal geen sociale regelingen en minimumlonen. Fatsoenlijk werk is fundamenteel voor economische zekerheid en armoedebestrijding, zegt Martha Chen, co-auteur van het rapport. Zij beveelt aan om meer onderzoek te doen naar de situatie van vrouwen die zwart werken. Als we weten hoeveel uren vrouwen onbetaald werken, dan kunnen we het probleem zichtbaarder maken voor beleidsmakers, zegt Ela Bhatt, oprichter van de Self-Employed Women’s Association in India.

Strategieën om armoede en ongelijkheid te bestrijden moeten gericht zijn op werkgelegenheid en de positie van werknemers, stelt het rapport. Dat wordt niet bereikt door economisch beleid alleen. Vrijemarkthervormingen zoals deregulering en privatisering zijn niet gericht armoedeverlichting of het bevorderen van gelijke kansen voor mannen en vrouwen.

Volgens Heyzer is het verminderen van de armoede en de sekseongelijkheid niet mogelijk als niets gedaan wordt aan seksisme op de arbeidsmarkt. UNIFEM publiceerde het rapport met het oog op de aanstaande VN-top over ontwikkeling. De wereldleiders buigen zich daar over de zogenaamde millenniumdoelstellingen, een internationale agenda om de armoede te bestrijden op acht gekwantificeerde punten. Het is van belang om ook tijdens de top duidelijk te maken dat het versterken van de economische positie van vrouwen nodig is om armoede te bestrijden, zegt Heyzer.

De VN-top wordt van 14 tot 16 september gehouden in het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in New York. Op uitnodiging van secretaris-generaal Kofi Annan van de VN, zullen meer dan 175 presidenten en premiers afreizen naar New York. Activisten vrezen dat de belangrijkste agendapunten, die over armoedebestrijding, in de kantlijn zullen belanden omdat Amerika vooral de nadruk wil leggen op veiligheidskwesties en mensenrechten. (JS/MM)