Wereldbank vindt 4 miljard armen lucratieve markt

In een nieuw rapport heeft de Wereldbank de marktwaarde van de vier miljard arme mensen in de wereld becijferd. Daaruit blijkt dat de derde wereld goed is voor een marktpotentieel van ongeveer 3,7 biljoen euro: 15 miljard euro in de watersector, 118 miljoen euro in de gezondheidszorg, 250 miljard euro in de bouwsector, 325 miljard euro in de energiesector en 2,1 biljoen euro in de voedselmarkt.
De derdewereldlanden hebben daarmee een marktpotentieel dat groter is dan de Wereldbank aanvankelijk dacht. Het is de eerste keer dat de Wereldbank het potentieel van de markt “aan de basis van de economische piramide” meet. De auteurs van het rapport bestudeerden de gezinsinkomens en -uitgaven in 110 landen.
Wie een inkomen heeft dat lager ligt dan 3.000 dollar per jaar wordt als arm beschouwd, in termen van de lokale koopkracht. Elk apart vormen de armen geen aantrekkelijke markt voor buitenlandse investeerders, maar samen hebben zij een aanzienlijke koopkracht. Volgens de Wereldbank vormen de arme gemeenschappen in Azië, en het Midden-Oosten, de meest lucratieve markt. Daarna volgen Oost-Europa, Latijns-Amerika en Afrika.
“De basis van de economische piramide vormt een belangrijke markt en effent het pad voor meer engagement van de private sector”, concludeert de Wereldbank. De Bank grijpt de cijfers aan om te stellen dat ze meer heil ziet in private investeringen dan in ontwikkelingshulp of concessieleningen, en dat de private sector ook efficiënter is dan de overheid in het verlenen van basisdiensten, zoals gezondheidszorg.
Die stellinginname blijft niet zonder kritiek. De Wereldbank wordt er al langere tijd van beschuldigd haar “ontwikkelingsbeleid” alleen ten voordele van de multinationals te promoten, en niet voor de mensen over wie het gaat: de armen. Het bankwezen grijpt de studie alvast gretig aan om opnieuw te pleiten voor economische liberalisering en vrijhandel.
Critici zeggen dat de privatisering van basisdiensten, zoals water en gezondheidszorg, de armen alleen meer belast. “De marktgerichte investeringen die de Wereldbank promoot, zijn de slechtste vorm van investeringen voor arme mensen”, zegt Aldo Caldiari van het Centre of Concern, een progressieve katholieke groepering in Washington.
“Dit lijkt sterk op parasietinvesteringen, waarbij het er alleen op aankomt om het geld van de arme bevolking naar de bedrijven te laten vloeien in plaats van kennis, vaardigheden en ervaring aan de arme bevolking over te brengen.”
“Bovendien hebben arme mensen in de derdewereldlanden nauwelijks rechten als consument Dit kan hen een makkelijke prooi voor gehaaide zakenlui zonder scrupules maken. Het is verontrustend om te zien dat een openbare instelling zoals de Wereldbank dit steunt en zich alleen bekommert over hoe de bedrijven meer winst kunnen maken”, aldus Caldiari.