Wereldtop Informatiemaatschappij open voor chaotisch middenveld - analyse

Een wereldtop nieuwe stijl, dat hebben de organisatoren van WSIS voor ogen.
De top wordt gedragen door de Verenigde Naties (VN), maar de voorbereiding
is in handen van de Internationale Telecommunicatie-Unie. Die heeft de top
in twee fasen verdeeld: een eerste in december 2003 in Genève en de tweede
in 2005 in Tunis. De lange tijdsspanne tussenin moet de participatie
aanmoedigen. De organisatoren koesteren op dat vlak ambitieuze
doelstellingen. Het is de bedoeling dat zo goed als iedereen een stem
krijgt, met name via middenveldorganisaties. Samen met regeringen en de
zakenwereld moeten die groepen komen tot een zinvolle uitwisseling van
ideeën en plannen.

Het hoge aantal registraties van de middenveldorganisaties lijkt alvast een
stap in de goede richting. Alleen, de visies over wat de top kan bereiken,
zijn al even divers als de groeperingen zelf. Sommige deelnemers bekijken
de zaak vanuit een mensenrechtenperspectief, anderen vertrekken van de
uiterst praktische vraag hoe ze het leven in een geïsoleerd dorp kunnen
verbeteren.

De uiteenlopende benaderingen kunnen leiden tot verwarring bij het bepalen
van de programmapunten voor de informatiemaatschappij, vreest een aantal
organisatoren. Ze vragen zich ook af of de middenveldorganisaties tijdig
klaar zullen zijn om op een zinvolle manier deel te nemen. De thema’s die
met de informatiemaatschappij samenhangen, reiken bovendien zo wijd, dat
het nu al de vraag is of de VN er wel invloed op kunnen uitoefenen.

Maar de Canadese Wayne Lord, lid van het onder de vleugels van de VN
opgerichte Permanent Forum over Inheemse Aangelegenheden, vindt dat je moet
kijken naar de mogelijkheden die een open wereldtop biedt. Voor
gemarginaliseerde groepen als inheemse minderheden is de top een kans om de
boot van de informatiemaatschappij niet helemaal te missen. Dit is de
eerste fase van de top, dus wat nu telt is dat inheemse volkeren door de
deur raken en mee aan tafel kunnen zitten, vindt Lord.

Vele middenveldorganisaties zien de nieuwe stijl van de wereldtop als een
erkenning van het feit dat de VN niet de enige drijvende kracht zijn wat
dit thema aangaat. Dat neemt niet weg dat één van de hoofddoelstellingen
van de bijeenkomst blijft het hele VN-systeem te sensibiliseren om rekening
te houden met de informatiemaatschappij.

De ‘digitale kloof’ tussen arm en rijk blijft groeien. Volgens het Human
Development Report van de VN bevinden 88% van de internetgebruikers zich in
de industrielanden, waar maar 15% van de wereldbevolking leeft. Van het
vijfde van de mensheid dat in Zuid-Azië woont, is minder dan 1% online. In
Afrika is het nog erger. Het hele continent telt minder
telefoonaansluitingen dan Manhattan of Tokio. Zes Afrikaanse landen zijn
bovendien goed voor vier vijfde van alle Afrikaanse aansluitingen. Slechts
1 miljoen Afrikanen gebruiken het internet, tegenover 10,5 miljoen mensen
in Groot-Brittannië. Ook analfabetisme en een gebrek aan computerkennis
blokkeren de toegang van de meeste armen tot de informatiemaatschappij.
Komt daar nog bij dat vier vijfde van de websites Engelstalig zijn, een
taal die maar 1 op 10 mensen ter wereld begrijpt.