Zondvloed dooft lont van Boliviaans conflict niet

President Evo Morales kwam op 7 januari een eerste keer samen met de gouverneurs van de negen provincies die Bolivia telt. Maar die vergadering en alle onderhandelingen die daarna volgden, hebben het conflict niet verzacht.
De gouverneurs eisen weer een groter deel van de Boliviaanse olie- en gasopbrengsten voor hun provincies op. De regering heeft die geldstroom naar de provincies ingeperkt om zelf genoeg geld bijeen te brengen om alle Boliviaanse senioren een lijfrente van ongeveer 18 euro per maand te kunnen uitkeren.
Vier van de negen gouverneurs verwerpen ook het ontwerp voor een nieuwe grondwet dat op 9 december werd goedgekeurd door een grondwetgevende vergadering. De tekst kreeg enkel het akkoord van de regerende MAS-partij van Morales en van een paar linkse bondgenoten. Uit protest tegen de werking van de grondwetgevende vergadering lieten de belangrijkste oppositiepartijen verstek gaan bij de stemming. De gouverneurs van de relatief welvarende provincies Santa Cruz, Beni, Tarija en Pando willen een veel grotere autonomie voor hun provincies.
Omdat onderhandelingen over deze twee geschilpunten niets opleverden, zijn de gouverneurs ermee begonnen de druk op Morales op te voeren. Santa Cruz wil op 4 mei zelfs een referendum houden over mogelijke autonomie voor de provincie als er geen federale oplossing in zicht komt.
De opstandige gouverneurs storen zich niet aan de noodtoestand die in het land heerst. De zware regenval heeft vooral in het oosten van het land voor aardverschuivingen gezorgd en uitgestrekte gebieden onder water gezet. Morales drong er eerder deze week bij de oppositie nog eens op aan de politieke strijd voorlopig op te schorten en alle aandacht te richten op de bijna 60.000 gezinnen die de voorbije weken door het noodweer zijn getroffen.
Intussen lijken de regering en de provincies steeds meer te zien in het voorstel van Morales om de crisis te bezweren door middel van een referendum waarin de Bolivianen zich kunnen uitspreken over hun president en de negen gouverneurs. Het is een politiek paardenmiddel, want gezagsdragers die geen meerderheid van de burgers achter zich krijgen, zouden meteen moeten opstappen.

Politiek paardenmiddel

“We willen de uitdaging aangaan; het referendum kan een einde maken aan de stemmingmakerij tegen president Morales”, zegt José Pimentel, een volksvertegenwoordiger van de MAS. De regeringspartij gelooft dat Morales goed zal scoren. Hij zette onder meer een massaal alfabetiseringsprogramma op, schakelde Cubaanse artsen in om meer mensen toegang te bieden tot gezondheidszorgen en voerde ook nieuwe uitkeringen in voor mensen met kinderen en voor bejaarden. Die maatregelen leveren allicht applaus op bij de meerderheid van arme Bolivianen. 
Anderzijds krijgt de oppositie een unieke kans om Morales voortijdig ten val te brengen. Nogal wat Bolivianen delen het verwijt van de oppositiepartijen dat de president het grondwetgevende proces op een onwettelijke manier naar zijn hand heeft gezet. Er is ook veel kritiek op het economisch beleid dat de regering voert. Door de inperking van de speelruimte van buitenlandse bedrijven dreigen de investeringen in de sector in de cruciale olie- en gassector op te drogen.