Zuid-Afrikaanse werkgevers zien zwarte jongeren niet staan

Werkloosheid is voor alle Zuid-Afrikaanse jongeren een schrikbeeld. Meer dan tweederde van de Zuid-Afrikanen tussen 18 en 35, ruim 3,5 miljoen jongeren, zit zonder werk. Elk jaar dikt dat leger werkzoekenden aan met meer dan 800.000 schoolverlaters.

Voor zwarten zijn de carrièrekansen bijzonder dun gezaaid, constateren de auteurs van een recente studie van de Human Sciences Research Council. Van de zwarte schoolverlaters vindt nu amper 29 procent nog een job. Kleurlingen hebben één kans op twee, van de Zuid-Afrikaanse Indiërs hebben zeven op tien jonge werkzoekenden vroeg of laat succes en bij de blanken stijgt dat aandeel tot 75 procent.

Zuid-Afrika heeft nog altijd een schoolsysteem met twee snelheden. De scheidslijn loopt niet meer tussen zwart en blank zoals tijdens de apartheid, maar wel tussen arm en rijk. Zwarte Zuid-Afrikanen die het zich kunnen veroorloven, sturen hun kinderen naar onderwijsinstellingen die vroeger alleen blanke of Indische kinderen toelieten. Die hebben veel meer middelen dan de voormalige zwarte scholen, waar nog altijd de meerderheid van de zwarte kinderen terechtkomt.

Veel zwarte gezinnen kampen met armoede, waardoor er van kinderen verwacht wordt dat ze zo snel mogelijk geld verdienen. Lang studeren zit er dan niet in. Ook psychologische factoren spelen nog altijd mee. Zwarte scholieren hebben veel minder ambitie dan leeftijdsgenoten uit andere bevolkingsgroepen.

Maar zelfs een diploma hoger onderwijs helpt niet alle zwarte jongeren aan werk. Alle blanken, kleurlingen en Indiërs met een wetenschappelijke of ingenieursopleiding vinden werk, zegt minister van Wetenschap en Technologie, Mosibudi Mangena. Maar van de zwarten met een gelijkaardig diploma zit vier procent zonder baan. In de sociale en medische wetenschappen stijgt dat aandeel zelfs tot meer dan 10 procent.

Volgens de studie groeit de werkloosheid onder Zuid-Afrikanen met een diploma hoger onderwijs sinds 1995 sneller dat bij andere jongeren, en worden vooral zwarte afgestudeerden daar het slachtoffer van.

De Zuid-Afrikaanse regering wil tegen 2014 de werkloosheid in het land halveren. De auteurs van de studie vinden dat er daarbij vooral aandacht moet zijn voor de jeugdwerkloosheid en voor de problemen van zwarte jongeren. (PD/ADR)