Lesbos, of de schande van de Europese buitengrens

‘Volgens migratieonderzoekers zou de opening van de grenzen niet resulteren in een niet te stoppen toestroom van vluchtelingen. Er zouden onderweg alleen geen doden meer vallen, of toch zeker veel minder. De smokkelbendes zouden hun verdienmodel kwijt zijn. De val van het IJzeren Gordijn heeft ook geen oncontroleerbare armoedemigratie van Oost- naar West-Europa veroorzaakt, zoals men toen vreesde. Hetzelfde geldt voor de opening van de grens tussen India en Nepal. En toen Duitsland in 2012 de grens naar Polen opende, migreerden honderdduizend en niet één miljoen Polen.’
Journalist Christof Gertsch in de Neue Zürcher Zeitung

‘Door de weigering om aan migranten uit een groot aantal landen in de wereld visa te verstrekken, wordt de beter te beheersen reguliere weg afgesloten. Hoe meer grensbewaking, hoe groter de vraag naar alternatieve routes en des te hoger de smokkelprijs. De organisatie van asielzoekers, maar ook die van arbeidsmigratie naar de Europese Unie, in feite in handen is gegeven van smokkelaars. Volgens de Migrant Files hebben vluchtelingen sinds 2000 meer dan vijftien miljard euro betaald aan smokkelaars. De één miljard die de EU jaarlijks betaalt aan grenscontrole, houdt gelijke pas met wat er door irreguliere migranten betaald wordt aan smokkelaars.’
Hoogleraars Henk van Houtum & Leo Lucassen in De Groene Amsterdammer.

‘Volgens de Canadese onderzoeksjournalist Doug Saunders zijn mensen die migreren over de lijn genomen dynamisch en gedreven. Ze nemen hun lot in eigen handen en proberen hun leven te verbeteren. Als ze de kans krijgen, dragen ze bij tot de sociale zekerheid en hun kinderen lopen school en behalen diploma’s. Er is één belangrijke voorwaarde: deze mensen moeten de ruimte krijgen om zich te ontplooien.’
Journalist Wilfried Defillet in Gazet van Deurne.

‘Op gemeenschapsniveau is het cruciaal om de nieuwe migranten zo snel mogelijk te integreren, vooral de jongeren. Dat betekent niet enkel aanbieden van taallessen, opleiding en werktraining, maar ook toegang tot de sociale en atletische clubs die vele gemeenschappen verbindt. Zij kunnen de snelste route naar integratie bieden. Dar gebeurde niet in de jaren 1970 en 1980 met Turkse gastarbeiders in steden zoals Berlijn, waar verschillende gemeenschappen elkaar jarenlang vermeden. De gevolgen daarvan zijn vandaag nog steeds voelbaar.’
Journalist Michael Kimmelman in The New York Times.

‘De vluchtelingen die we op het nieuws voor een afgesloten grens zien wachten, zien er spijtig genoeg nog steeds uit zoals wij. We kunnen niet zien hoe het innerlijk met hen gaat. Hun gevaarlijke vluchttocht is een traumatische gebeurtenis. Die overspoelt het lijf met constante, heftige stressgevoelens. Daarop reageert elke mens verschillend: bijvoorbeeld met woede of kalmte. Of verstijving: dat zijn sommige kinderen die we aan het grenshek zien staan. Ze lijken helemaal bevroren, hun blik strak naar de grond gericht.’
Jeugdpsycholoog Peter Adriaenssens op benefietavond ‘Kunst op de Vlucht’.

‘Het Moriakamp op Lesbos is de ultieme nachtmerrie. Ik was er. De mensen schuiven vaak twee of drie dagen aan om alleen maar in het kamp te geraken. Binnen moeten ze dan nog eens aanschuiven, voor de registratie. Ze zijn volledig verzwakt, en als het regent ook onderkoeld. De wet van de sterkste geldt: wie zwak is, moet langer wachten. De politie is volledig overbelast en gebruikt traangas. En er is amper eten.’
Jan Schulz-Weiling (vrijwilliger op Lesbos ) in Süddeutsche Zeitung.

‘Asielcentra leiden tot sterkere segregatie. De mensen leven er in gesloten sociale cirkels, met erg weinig direct contact met de lokale gemeenschap. Er zijn alternatieve strategieën. Bijvoorbeeld het “Leverkusen model”, dat in de jaren negentig werd ontwikkeld toen die stad een grote toestroom van vluchtelingen kende. Het was een co-woningproject dat de vluchtelingen gedecentraliseerde accommodatie gaf tussen lokale inwoners, in plaats van centrale accommodatie in de grote asielcentra.’
Ghiath Al Jebawi (Syrisch architect) in The Guardian.

‘In de bouw van hekken manifesteert zich de zwakte van de staat. Er is een gezegde: ‘Bouw een hek dat drie meter hoog is, de migrant zal een ladder vinden die vijf meter hoog is.’’
Politicologe Seyla Benhabib in ZEIT ONLINE.

‘Het probleem is niet dat migranten Europa bereiken, maar dat ze – eenmaal aangespoeld – er vaak niet over peinzen terug te gaan. Voor de illegale overtocht hebben ze doodsangsten uitgestaan en duizenden euro’s geleend die terugbetaald moeten worden, veelal aan familie. Ook als het Europese bestaan tegenvalt, is terugkeer geen optie, dan liever nog een bestaan in de marge.’
Migratiehistoricus Leo Lucassen in NRC Handelsblad.

‘Na driekwart jaar vluchtelingendebat, na de sluiting van de Balkanroute en de inwerkingtreding van de deal tussen de EU en Turkije, moet men vaststellen: de rechtse politici zijn er in geslaagd, de toon in het debat te verscherpen en het discours naar rechts te trekken. Zelfs verstandige en empatische vrienden, familie en collega’s gebruiken plots oorlogstaal als “illegale migranten” en gebruiken holle slogans als: ‘Zulke mensenmassa’s opnemen is niet haalbaar.’
Journalist Oliver Trenkamp in Der Spiegel Online.

Bekijk ook de fotoreportage uit de Jungle in Calais die Kristof Vadino publiceerde op MO.be