91 procent van de burgerslachtoffers van oorlogsgeweld viel in dichtbevolkte gebieden

Action on Armed Violence (AOAV) bracht data uit Engelstalige media van over heel de wereld in kaart. Uit die cijfers blijkt dat oorlogsgeweld tussen januari 2011 en december 2015 145.565 burgerslachtoffers maakte. 91 procent van die burgerslachtoffers viel in dichtbevolkte gebieden. In minder dichtbevolkte gebieden loopt dat cijfer terug tot 33 procent. Tegenover 2011 vielen 54 procent meer slachtoffers door oorlogsgeweld.

Dit stijgende dodencijfer is uiteraard te wijten aan het uitblijven van een structurele oplossing voor conflicten in landen als Syrië, Irak en Jemen. Vooral 2014 was een uiterst bloedig jaar met de opkomst van IS in Irak en Syrië, de spanningen in Oost-Oekraïne en de militaire acties van Israël in de Gazastrook.

Een en ander heeft ook te maken met het toenemende aantal aanslagen van terroristische groeperingen zoals IS, Al-Shabaab of Boko Haram. Opvallend is dat het stijgend aantal slachtoffers niet het gevolg is van een meer incidenten, maar van het inzetten van dodelijke wapens in dichtbevolkte gebieden.

Please RT: The last 5 years consistently showed the civilian harm from explosive weapon use in populated areas. pic.twitter.com/r3qXL1uzst

— AOAV (@AOAV) August 3, 2016

86.395

Burgerslachtoffers door zelfgemaakte explosieven

Het type wapen dat wordt ingezet– zelfgemaakte explosieven, luchtprojectielen of grondwapens – blijkt een geringe invloed te hebben op het totaal aantal mensen dat bij het gebruik van dat wapen omkomt. Wel is het zo dat de zogenoemde Improvised Explosive Devices (IEDs) of zelfgemaakte explosieven het meeste burgerslachtoffers maken.

Zo waren 86.395 van de 105.071 slachtoffers die vielen door dit type wapen burger, of 82 procent. Onder zelfgemaakte explosieven vallen bomgordels en bomauto’s, wapens die vaak worden gebruikt door terroristische groeperingen op plaatsen waar veel burgers samenkomen.

10.065 Burgerslachtoffers in Syrië door luchtaanvallen

Ook luchtaanvallen richten niet zelden een waar bloedbad aan onder de bevolking. Sinds het uitbreken van de Syrische opstand in 2011 kwamen in het land al 10.065 burgers om het leven door luchtaanvallen.

De recente luchtaanvallen met chloorgas in Saraqib en de bombardementen op ziekenhuizen in Idlib en Jasem doen vermoeden dat dit cijfer enkel nog zal oplopen. Ook de inwoners van Gaza en Jemen kregen het de laatste jaren zwaar te verduren door de luchtaanvallen van respectievelijk Israël en Saoedi-Arabië.

110Landen en gebieden waarin burgerslachtoffers vielen

In het rapport van AOAV werden over een periode van vijf jaar oorlogscijfers opgenomen uit 110 landen en gebieden. Noemenswaardig is dat de twintig meest getroffen landen instaan voor 95 procent van alle geregistreerde burgerslachtoffers over de laatste vijf jaar. Dit wijst erop dat verschillende landen nog altijd geen structurele oplossing gevonden hebben voor de conflicten binnen hun landsgrenzen.

Dader vaak onbekend

Het rapport van AOAV maakt pijnlijk duidelijk dat gewapende conflicten wereldwijd heel wat humanitair leed veroorzaken. Over de exactheid van de oorlogscijfers bestaat wel enige twijfel, aangezien het vaak voorkomt dat de dader van een oorlogsdaad onbekend blijft. Terreurorganisatie Boko Haram eist bijvoorbeeld vaak hun terreurdaden niet op.

Een ander voorbeeld komt uit Syrië: vaak lijkt het aannemelijk dat Rusland óf Syrië achter een luchtaanval zit, al is het vaak moeilijk te zeggen welk land de aanval effectief uitvoerde. Ook de internationale coalitie voert er luchtaanvallen uit. Van de 5.766 geregistreerde oorlogsdaden kon 57 procent aan een staat worden toegeschreven.

Met het rapport Patterns of Harm wil AOAV de politieke wereld ertoe aanzetten om tot structurele oplossingen te komen voor conflicten. De nodige aandacht dient daarbij gevestigd te worden op het grote aantal burgerslachtoffers in elke oorlog, en dat steeds vaker in dichtbevolkte gebieden.