Boeren in Guatemala krijgen geld om bomen te planten

Door de oprukkende monocultuur en veeteelt staan bossen steeds meer onder druk. In het noordelijke departement Petén wil de Guatemalteekse overheid het tij keren door de boeren subsidies te geven.

Met het geld moeten ze bomen planten. Tegelijk mogen ze hun traditionele landbouwteelten voortzetten.

Alle bomen weg

Pedro May Mez, een boer die tot het Q’eqchi’-volk behoort, woont in Aguapaque. Toen hij hier als kind arriveerde, moest hij samen met zijn vader en grootvader alle bomen kappen om plaats te maken voor de teelt van maïs en bonen.

‘Toen ik hier aankwam, doodde ik het bos’, zegt hij. ‘Daardoor is hier al lang niets meer, alleen maïs en bonen.’

Twee jaar geleden zette het MAGA, het landbouwministerie, samen met de VN-landbouworganisatie FAO het project Sistemas Agroforestales op in deze zone. Het wilde de teelten diversifiëren via de verspreiding van de broodnootboom, een inheemse soort.

Grond maximaal benutten

Boeren die in het systeem stappen, krijgen meer dan 18.000 quetzal (2000 euro), in jaarlijkse schijven. Daarvoor moeten ze een deel van hun grond herbebossen met 160 broodnootbomen. Zes jaar lang krijgen ze ondersteuning van het landbouwministerie. Dat geeft advies over de teelt, oogst en consumptie van broodnoten.

‘Die stimuleringsmaatregelen genereren ontwikkeling voor de families zonder dat de productiviteit van hun grond achteruitgaat’, zegt Aldo Rosales van het MAGA.

Het project wijkt af van andere herbebossingsprojecten. Het gaat om herbebossing die tegelijk voedsel levert, zegt Rosales. ‘De bedoeling is de grond maximaal te benutten.’ Op het terrein van Pedro May Mez zie je nu maïs, bonen, moringa en cacao naast de broodnootbomen, die nu een jaar oud zijn.

Schaduw en water

Broodnoten bevatten veel proteïnen en zijn geschikt voor menselijke consumptie. Ze kunnen ook als diervoeder gebruikt worden.

Na jaren van bomen kappen ziet Pedro May Mez dit project als een nieuwe kans om iets te recupereren wat hij en zijn familie nodig hebben: bomen. ‘Het is een goed project. Het is zeer warm maar er is geen schaduw en geen water. Nu hebben we op mijn grond alles, zelfs hout. Vroeger bestond de verleiding om bij de buren hout te gaan stelen. Nu hebben we onze eigen bomen en doen we dat niet meer.’

Ook Ricardo May Ché, een zoon van Pedro, doet mee aan het programma. Hij heeft een terrein naast dat van zijn vader en heeft het geld van de subsidie al geïnvesteerd. 

‘Met het geld kochten we schoenen voor mijn kinderen, een zonnepaneel, waarmee we onze telefoons opladen en wat elektriciteit in huis hebben, en een koe, die we in geval van nood op de markt kunnen verkopen.’