Het bliksemt in de Alpen nu 2 keer zoveel als in 1980

In hoge bergketens zoals de Alpen bliksemt het nu dubbel zo vaak dan veertig jaar geleden. Dat hebben onderzoekers van de universiteit van Innsbruck ontdekt. Het geeft hun een beter begrip van de relatie tussen de klimaatverandering en lokaal weer.

Bergen vormen door hun specifieke kenmerken de uitgelezen plek om stormen met donder en felle bliksem op te wekken. Ondertussen weten we ook dat de klimaatverandering extreem weer aanwakkert. Daar heeft het VN-Klimaatpanel (IPCC) al meerdere malen op gewezen, en we ondervinden het ook zelf steeds vaker aan den lijve.

Maar hoe de opwarming van de aarde lokale weersverschijnselen, zoals onweer, precies beïnvloedt, werd nog niet helemaal begrepen.

Om dat beter te doen, hebben onderzoekers van de universiteit van Innsbruck bestudeerd hoe vaak het in de Alpen tussen 1980 en 2019 heeft geonweerd. Daaruit blijkt dat het in de Alpen veel vaker bliksemt dan vroeger: de meest felle bliksemflitsen op grote hoogte zijn zelfs verdubbeld.

Relatie tussen weer en klimaat

Voor de studie in Climate Dynamics hebben de onderzoekers verschillende datasets doorgespit met informatie over de bliksemactiviteit in het afgelopen decennium. Ook de atmosferische omstandigheden over de afgelopen vier decennia werden daarbij bekeken. Met behulp van machine learning werd vervolgens in kaart gebracht hoe vaak het heeft gebliksemd.

De bevindingen tonen onomstotelijk aan dat het aantal onweersbuien in de afgelopen decennia fors is toegenomen.

‘Onze analyse heeft duidelijk gemaakt dat de stijgende temperaturen door de klimaatverandering de frequentie van stormen met hevige bliksem hebben doen toenemen’, zegt onderzoeker Thorsten Simon. ‘Het onweersseizoen is in de hooggelegen gebieden van de oostelijke Alpen veel heviger en begint een maand eerder’, zegt hij. ‘Overdag is de piek tot vijftig procent sterker’, aldus Simon.

De bevindingen tonen onomstotelijk aan dat het aantal onweersbuien in de afgelopen decennia fors is toegenomen. ‘Het feit dat deze trend zo duidelijk in overeenstemming is met wereldwijde veranderingen in het klimaatsysteem, verraste ons,’ merkt Simon op. ‘Uit onze analyses blijkt dat stijgende temperaturen als gevolg van klimaatverandering ervoor zorgen dat het tegenwoordig vaker onweert en bliksemt.’

Met de studie hebben de onderzoekers een belangrijke bijdrage geleverd aan een beter begrip van de relatie tussen weer, klimaat en bliksem. ‘Dat is belangrijk’, zegt Simon. ‘Het stelt ons in staat om betere preventieve maatregelen te ontwikkelen om mens en milieu te beschermen tegen de schade die bliksem kan veroorzaken.’