Fracking verovert ongemerkt Mexico

‘De mensen weten niet wat fracking is. Ze maken zich weinig zorgen omdat het nog niet zichtbaar is’, zegt Gabino Vicente, gemeenteraadslid van Tuxtepec, een van de gemeenten in het zuiden van Mexico waar fracking oprukt.

Tuxtepec, dat 155.000 inwoners telt, maakt samen met acht andere gemeenten deel uit van Papaloapan B, een project dat zich over 12.805 vierkante kilometer uitstrekt en waarin staatsoliebedrijf Pemex sinds 2011 naar olie en gas zoekt via fracking.

Steenlagen breken

Bij fracken wint men olie en gas door water en chemicaliën onder grote druk in de grond te pompen en zo ondergrondse steenlagen te breken. Wereldwijd en vooral in de VS is deze techniek aan een razendsnelle opmars bezig.

Het risico voor mens en milieu is te groot, zeggen tegenstanders. Ze wijzen vooral op de vervuiling van het grondwater met chemicaliën, op methaanlekken in de atmosfeer (methaan is een broeikasgas dat veel sterker is dan CO2) en op het risico op aardbevingen.

Zesde grootste ter wereld

Volgens de Amerikaanse overheid beschikt Mexico over de zesde grootste schaliegasvoorraad ter wereld, na China, Argentinië, Algerije, de Verenigde Staten en Canada. Voor schalieolie staat het op de zevende plaats.

Er zijn al minstens 924 putten geboord in 32 deelstaten.

Tegen 2026 zal Mexico 300 miljoen kubieke meter gas produceren, verwacht Pemex. Bijna de helft daarvan zal van niet-conventionele bronnen komen. Pemex heeft vijf rijke schaliegasgebieden geïdentificeerd, verspreid over elf deelstaten.

Volgens organisatie Cartocrítica breiden de frackingoperaties op kousenvoeten uit. Er zijn al minstens 924 putten geboord in 32 deelstaten. Maar veel informatie wordt daarover niet vrijgegeven.

In het geheim

Met Papaloapan B worden 120 verkennende putten geboord en komen er 24 geologische studies, een investering van 600 miljoen euro.

Ook in Tuxtepec weten de mensen van niets. ‘Doorgaans geven de bedrijven geen informatie aan de lokale gemeenschappen. Ze regelen alles in het geheim. Of ze leiden de eigenaars van terreinen om de tuin, en maken daarbij gebruik van het tekort aan geld in de zone.’

Veel onzekerheid

Er heerst veel onzekerheid, zegt Ruth Roux, directeur van het Centrum voor Sociaal Onderzoek van de Autonome Universiteit van Tamaulipas. In de deelstaat Tamaulipas zijn ook al 100 putten geboord, maar de landbouwers die hiervoor grond hebben verhuurd, zijn ongerust.

‘De boeren zijn ongelukkig met deze situatie, omdat ze niet weten wat er gaat gebeuren met hun grond. Ze beginnen te zien dat hun omgeving verandert. Bovendien weten ze niet wat schaliegas of fracking is.’

Ook privébedrijven

Dit jaar nog gaat de overheid vergunningen toekennen voor de winning van schaliegas en schalieolie. Door de grote energiehervorming van eind 2013 komen ook privébedrijven hiervoor in aanmerking.

‘We vrezen dat fracking een impact zal hebben op het water.’

Volgens die hervorming moeten grondeigenaars en bedrijven tot een akkoord komen. Lukt dat niet, dan bepaalt een rechter wat kan en wat niet.

Zoiets maakt het de lokale bevolking onmogelijk om de operaties te stoppen, zegt Vicente. ‘We vrezen dat fracking een impact zal hebben op het water, door de grote hoeveelheid die men nodig heeft en door de vervuiling met de chemische producten die ze gebruiken. Als we goed en wel beseffen wat het project inhoudt, zal het te laat zijn.’

Maar de inwoners van Tuxtepec blijven niet bij de pakken zitten. Ze hielden in 2011 al de bouw van een waterkrachtcentrale tegen. ‘We zijn ons opnieuw aan het organiseren,’ zegt Vicente.