Hitte kostte vorige zomer 61.000 Europeanen het leven

De zomer van vorig jaar, de warmste ooit gemeten in Europa, heeft geleid tot 61.000 vroegtijdige overlijdens. Volgens een analyse in Nature werden vooral vrouwen van boven de 80 slachtoffer van de hitte.

De zomer van 2022 was de heetste sinds het begin van de metingen in Europa. Vooral de maanden juli en augustus werden gekenmerkt door hittegolven, droogtes en bosbranden.

Het Europese bureau voor de statistiek, Eurostat, had eerder al melding gemaakt van een ongewoon hoog sterftecijfer. Nu komt een Spaans-Franse studie, gepubliceerd in Nature Medicine, met een exact cijfer van overlijdens die te wijten waren aan hittestress tussen 30 mei en 4 september 2022. Het totaal aantal vroegtijdige overlijdens ligt op 61.672 slachtoffers.

De piek werd opgetekend tussen 11 juli en 14 augustus 2022, zeggen de onderzoekers. Toen vielen er bijna 40.000 overlijdens te betreuren in Europa.

Meest getroffen landen

Het Europese gemiddelde overlijdenscijfer door toedoen van de uitzonderlijke hitte in zomer 2022 wordt geschat op 114 per miljoen mensen. In absolute cijfers was Italië het land met het hoogste aantal hittedoden, met een totaal van 18.010 sterfgevallen, gevolgd door Spanje (11.324) en Duitsland (8173).

In absolute cijfers was Italië het land met het hoogste aantal hittedoden.

In de lijst met hittegerelateerde overlijdens per miljoen inwoners staat opnieuw Italië op de eerste plaats met 295 sterfgevallen per miljoen inwoners, gevolgd door Griekenland (280), Spanje (237) en Portugal (211).

Gemiddeld werd het vorig jaar warmer dan ‘normaal’ in Frankrijk (2,43 graden Celsius boven de gemiddelde temperatuur voor de periode 1991-2020), gevolgd door Zwitserland (+ 2,30 graden Celsius), Italië (+ 2,28 graden Celsius), Hongarije (+ 2,13 graden Celsius) en Spanje (+ 2,11 graden Celsius).

80-plussers

Uit de analyse per leeftijd en geslacht bleek dat oudere leeftijdsgroepen, en dan vooral vrouwen, het vaakst slachtoffer werden van de hitte. Van de hittedoden waren 4822 mensen jonger dan 65, 9226 mensen waren tussen 65 en 79 jaar oud, en 36.848 sterfgevallen vielen in de groep van mensen die ouder waren dan 79.

De gegevens laten ook zien dat sterfte door hitte 63% hoger was bij vrouwen dan bij mannen. Deze grotere kwetsbaarheid van vrouwen voor hitte keert terug in de algemene cijfers, maar ook specifiek in de cijfers over 80-plussers. In deze laatste groep ligt het sterftecijfer maar liefst 27% hoger dan bij mannen.

Lessen uit de hittegolf van 2003

De hitterecords mogen dan verbroken zijn in Europa, de zomersterfte zelf heeft in 2022 geen absoluut record verbroken. Dat blijft in Europa nog steeds staan op de zomer van 2003. Toen waren er 70.000 extra doden te betreuren.

Op het Europese continent zijn de stijgende temperaturen het sterkst voelbaar en tot 1 graad Celsius hoger dan het wereldwijde gemiddelde.

‘Maar veel landen hebben, in tegenstelling tot 2003, al actieve preventieplannen lopen tegen hittestress’, benadrukt hoofdauteur van de studie Hicham Achebak. ‘Dat suggereert dat de huidige warmtemaatregelen mogelijk nog steeds onvoldoende zijn.’

‘De versnelling van de klimmende temperaturen die de afgelopen tien jaar is waargenomen, toont hoe dringend en noodzakelijk het is om de preventieplannen opnieuw te evalueren en aanzienlijk te versterken’, zegt hij.

Europa wordt warmer

Op het Europese continent zijn de stijgende temperaturen het sterkst voelbaar en tot 1 graad Celsius hoger dan het wereldwijde gemiddelde. Tenzij er effectieve aanpassingsmaatregelen doorgevoerd worden, zal ons continent tegen 2030 gemiddeld 68.000 vroegtijdige sterfgevallen tellen per zomer, schatten de onderzoekers. Tegen 2040 zou dat opklimmen naar meer dan 94.000 overlijdens door hittestress.