India zet visjes in tegen malaria

De dertienjarige Sampreeth Monteiro probeert zijn buren te overtuigen: koop een guppy en je zal geen malaria meer krijgen. Hij leerde de campagne kennen op zijn school in Mangalore, in het zuiden van India. Vrijwilligers bezoeken er ziekenhuizen en scholen met bokalen vol muggenlarven om ten tonen hoe de guppy (Poecilia reticulate) er korte metten mee maakt.

Ook in andere steden is er steeds meer aandacht voor natuurlijke middelen in de strijd tegen malaria. “We zijn bezig de risicogebieden via satelliet in kaart te brengen”, zegt Carter Sangma, gezondheidsambtenaar in de Indiase staat Meghalaya. “Als dat gebeurd is, kan de vis verdeeld worden in die gebieden.” Volgens Sagma zijn de ziekten die door muggen overgedragen worden met de helft verminderd sinds de staat de guppy begon te kweken in 2012.

Oude techniek

Revolutionair is de techniek niet: een Britse legerofficier bracht de vis in 1908 mee uit Engeland om muggen weg te houden uit zijn legerbarak. Het zette de vis uit in de wateren de buurt om de larven te bestrijden. Ook de Indiase overheid deed al pogingen met de vis, maar slaagde er nooit in om die uit te breiden naar het platteland.

Dat is nu stilaan aan het veranderen: in de staat Assam wordt de vis nu op grote schaal gekweekt. “Bio-controle heeft Assam geholpen om het aantal besmettingen aanzienlijk te verminderen”, zegt Nripendra Kumar Sarma van het ministerie van Volksgezondheid. “Tot 2012 hadden we meer dan dertigduizend gevallen per jaar. Nu zijn dat er niet meer dan drie- tot vierduizend. Dezelfde aanpak is mogelijk in andere delen van het land die kwetsbaar zijn voor malaria, dengue en encefalitis, allemaal ziektes die door de mug worden overgedragen.”

Biodiversiteit

Het massaal uitzetten van de vis heeft ook nadelen. Wetenschappers waarschuwen voor de gevolgen voor het ecosysteem, omdat de visjes zich niet enkel voeden met muggenlarven maar ook met andere vissen. Ze pleiten voor het gebruik van inheemse vissoorten om de larven te bestrijden.

“Er zijn heel wat geschikte vissen die natuurlijk in India voorkomen,” zegt Subrata Deb, voormalig hoogleraar Farmaceutische Wetenschappen aan de Tripura University. “Ook die soorten kunnen gebruikt worden om muggen en malaria te bestrijden.”

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kost de ziekte jaarlijks aan twintigduizend Indiërs het leven, en raken elk jaar zo’n 15 miljoen inwoners besmet.