Indiase kruiden voor duurzame gezondheidszorg

De Equator Prijs wordt elk jaar door het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) aan lokale en duurzame grassroots-initiatieven uitgedeeld. 2014 was een recordjaar met maar liefst 1234 inzendingen. Daarvan kregen er uiteindelijk 25 een financiële prijs.

De verkozenen krijgen financiële steun ter waarde van 5000 dollar. Vijf initiatieven krijgen daarnaast een ‘speciale erkenning’. Ze krijgen een extra 15.000 dollar toegekend en zullen in september in het kader van een klimaattop een conferentie in het New Yorkse Lincoln Center bijwonen.

Een initiatief moet ten minste drie jaar lopen om deel te kunnen nemen aan de wedstrijd, lokaal georganiseerd zijn, en plaatsvinden in een land dat steun van het UNDP geniet. Naast financiële steun brengt de prijs lokale problemen onder de aandacht.

Geneeskrachtige kruiden

De Chhattisgarh Traditional Healer Association focust samen met het lokale Baiga-volk in de Indiase deelstaat Chattisgarh op het behoud van geneeskrachtige kruiden in de regio en tracht de inkrimping van de biodiversiteit een halt toe te roepen. Na enkele jaren lijkt dat beleid zijn vruchten af te werpen.

In honderd dorpen zijn meer dan een miljoen bomen en een half miljoen geneeskrachtige kruiden gezaaid om de ecologische terugval van lokale flora en fauna te bestrijden. Het project leidt ook tot een effectieve verbetering van de levenskwaliteit.

Lokale botanisten kunnen hun werk als genezers weer oppakken, en dankzij het initiatief krijgen meer dan 50.000 gezinnen, verspreid over 500 dorpen, goedkope gezondheidszorg. Medische kosten in de betrokken gemeenschappen zijn met meer dan zeventig procent gedaald.

Duurzaamheid

Desondanks is er nog veel werk aan de winkel. Chattisgarh telt zo’n 25 miljoen inwoners en het district Bilaspur is bezaaid met uitgestrekte wouden. De Baiga hebben hun thuis in dorpen rond de wouden, en de stam van genezers staat in hoog aanzien bij de omringende volkeren.

De cultuur telt zo’n kwart miljoen mensen en onderhoudt een nauwe band met de natuurlijke rijkdommen van het woud. Nabij gelegen stammen beschouwen de Baiga dan ook als magiërs omwille van hun kennis van de natuur. De Baiga geloven in magie en gebruiken lokale kruiden als medicijn.

Voor het initiatief vorm kreeg, kenden de Baiga hun juridische rechten niet en deelden ze hun vaardigheden met buitenstaanders. Die gebruikten de gratis kennis om grote winsten te boeken terwijl ze de natuur vernietigden. Ondoordachte en overmatige oogsten dreigden een ecologische ramp aan te richten.

Andere dreigingen

Al is de terugval van de biodiversiteit met het project gestopt, de Baiga verkeren nog altijd in een precaire situatie. Het lokale natuurbeschermingsbeleid van de overheid zorgt er immers voor dat ze maar moeilijk toegang krijgen tot de lokale wouden.

Dat betekent op lange termijn niet alleen een bedreiging voor de kennis van de Baiga, omdat zij haar vaardigheden niet aan jongere generaties kan doorgeven, het maakt het buitenstaanders ironisch genoeg gemakkelijker om in de wouden te infiltreren.

Omdat de Baiga moeilijk toegang hebben tot de wouden, kunnen ze die ook niet beschermen. Jongere generaties zijn dan ook minder geneigd in te grijpen tegen inbreuken op hun tradities. Ook armoede en ondervoeding spelen de stam parten.

Moeder Aarde

De beperkte toegang tot de wouden heeft een enorme impact op de levenskwaliteit van de stam. De Baiga zijn traditioneel semi-nomadisch en doen aan zwerflandbouw. Tot voor kort verbleef het volk nooit lang op dezelfde plaats.

Langdurige oogsten op dezelfde plek laten volgens de Baiga wonden na in de borst van moeder aarde, en de stam kent dan ook geen langdurig duurzame landbouwtechnieken. De traditionele slash-and-burn landbouw die de stam in het verleden hanteerde gaf de grond altijd tijd te herstellen.

Het overheidsbeleid dwingt de Baiga echter op vaste plekken te verblijven, wat tot ziektes en ondervoeding lijdt. De traditionele kennis is niet compatibel met de nieuwe, van bovenaf opgelegde levensstijl, en dat levert grote problemen op.

Zo begraven de Baiga hun doden niet. Families leven in grote hutten en wanneer een familielid sterft, verlaat de familie eenvoudigweg de hut om ergens anders te gaan wonen. Dergelijke praktijken zijn perfect hanteerbaar bij een nomadisch volk, maar leiden bij langdurig verblijf tot infecties en ziektes.

De toekomst

De Baiga hopen dan ook dat de Equator Prijs hun problematiek onder de aandacht zal brengen. Juridische erkenning van hun rechten en status als volk zouden de stam toekomstperspectief bieden en hoop geven.

Het huidige initiatief heeft bewezen dat de traditionele kennis, gekoppeld aan moderne technieken en communicatie, tot een enorme verbetering van de levensstandaard kan leiden. Door de unieke rol van de Baiga te erkennen, kan de stam haar maatschappelijkere rol opeisen in de samenleving.

De Baiga maken zich trouwens sterk dat de lokale overheidswetten niet compatibel zijn met internationale rechtsregels betreffende de rechten van inheemse bevolkingsgroepen, en roept de overheid op deze te respecteren en te implementeren. Het initiatief is al een grote stap in de goede richting.