Indonesië zwakt steenkoolstop af door gebrek aan klimaatfinanciering

Indonesië heeft zijn plannen om kolencentrales sneller te sluiten afgezwakt nadat de vraag aan rijke landen om daarbij te helpen met subsidies, in dovemansoren was gevallen.

Tijdens de G20-top op het eiland Bali in december vorig jaar kondigden Indonesië en een groep rijke landen een deal van 20 miljard dollar aan om steenkool uit te faseren ten voordele van schone energie.

Rechtvaardige transitie

Maar de details van het plan bleven nogal vaag. Indonesië dringt erop aan dat de financiers van die transitie subsidies verstrekken in plaats van leningen. Die laatste zouden de schuldenlast van het land nog verder doen oplopen.

Vorige week publiceerde Indonesië zijn investeringsplan, daaruit bleek dat het Zuidoost-Aziatische land sommige van zijn klimaatengagementen had afgezwakt.

Volgens Fabby Tumiwa, directeur van het Institute for Essential Services Reform (IESR) en lid van een werkgroep die de Indonesische regering adviseert, was de reden hiervoor dat de financiering door internationale partners onvoldoende was.

‘Ik ben teleurgesteld omdat we hadden verwacht dat het plan zou kunnen worden afgestemd op de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs’, vertelt Tumiwa. ‘Dit duwt de rechtvaardige energietransitie verder weg daarvan.’

‘Het is heel duidelijk dat westerse landen niet staan te springen om financiering te bieden om sneller uit te faseren.’

Doelen afgezwakt

In een eerder ontwerpplan stond dat Indonesië tegen 2030 een zesde van zijn kolengestookte energiecentrales zou sluiten. Maar die doelstelling is uit de definitieve versie geschrapt. In plaats daarvan wil Indonesië nu kolencentrales op zijn vroegst in 2035 sluiten.

Het land plant wel een grootschalige uitbreiding van hernieuwbare energiebronnen en zal de capaciteit van bestaande kolencentrales verminderen om de doelstelling voor uitstootvermindering voor 2030 te halen.

In september vertelde een Indonesische overheidsfunctionaris aan persagentschap Reuters: ‘Het is heel duidelijk dat westerse landen niet staan te springen om financiering te bieden om sneller uit te faseren.’

De overheid heeft ook een doelstelling laten vallen om de uitstoot van de energiesector in 2030 te laten pieken op 290 miljoen ton CO2 per jaar.

Centrales in eigen beheer

Hoewel het nieuwe doel van 250 miljoen ton ambitieuzer lijkt, is het dat volgens Tumiwa niet omdat het kolencentrales uitsluit die bekend staan als “captive plants”. Dit zijn sectoreigen centrales die geen elektriciteit leveren aan het algemene publiek, maar specifieke industrieën van stroom voorzien, zoals de snel groeiende nikkelsector in Indonesië.

In het plan dat vorige week werd onthuld, worden deze specifieke centrales helemaal buiten beschouwing gelaten. In de tekst staat dat er ‘meer werk nodig is om een levensvatbaar decarbonisatieplan’ voor deze centrales te ontwikkelen.

Het was deze kwestie die de publicatie van het plan eerder heeft vertraagd. Het probleem is dat er in de modellen om de haalbaarheid van de doelstellingen te berekenen verkeerde aannames werden gebruikt.

‘Het aantal captive plants is veel hoger dan eerder werd gedacht’, aldus Tumiwa.

Het gevolg is dat het bereiken van de belangrijke doelstelling voor een piekuitstoot, zoals beloofd in de oorspronkelijke toezegging, ‘extreem moeilijk’ is, zoals het document nu erkent.

‘De Indonesische energiesector zal, rekening houdend met de volledige omvang van niet aan het net gebonden elektriciteit, deze doelstelling waarschijnlijk overschrijden’, staat er in de tekst.

Subsidies maken slechts 2,5% van de financiering uit.

Leningen, geen subsidies

Ondanks de klachten van Indonesië onthult het investeringsplan dat het overgrote deel van de financiering in de vorm van leningen is. Subsidies maken slechts 2,5% van het geld uit.

Ongeveer drie vijfde van het geld bestaat uit leningen tegen betere dan commerciële voorwaarden, terwijl de rest bestaat uit bankgaranties en gewone leningen tegen commerciële rentetarieven.

De VS is de grootste financier, maar de financiering wordt gedomineerd door commerciële leningen en een garantie van een multilaterale ontwikkelingsbank.

De Europese Unie en lidstaten als Frankrijk en Duitsland - evenals Canada - verstrekken subsidies en leningen tegen gunstige voorwaarden.

Het investeringsplan kan nog openbaar worden geraadpleegd en is nog niet definitief.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Climate Home News.