Klimaatverandering brengt lavendel naar India

De paarse gloed van rijen lavendelplanten siert Bijbehara, een gehucht in de Indiase regio Kasjmir. De klimaatverandering heeft deze plek onvoorspelbare regens, hittegolven en ernstige waterschaarste gebracht, maar daar hebben de plaatselijke boeren een antwoord op gevonden: de lavendelkweek is hun nieuwe manier van overleven.

Mohammad Subhan Dar en een tiental andere boeren zijn druk bezig met wieden, knippen en snoeien van de felpaarse lavendelstruiken op een vier hectare grote boerderij in Bijbehara. Een glimlach siert de gezichten van deze hardwerkende mensen nu het oogstseizoen nadert. 

Die oogst is veelbelovend, maar dat is niet altijd zo geweest. De boeren in deze regio hebben de verandering van het klimaat en de bijhorende veranderingen in de weerpatronen sterk ervaren. Onvoorspelbare regens, aanhoudende hittegolven en periodes van extreme droogte werden er een constante bron van zorgen.

Minder sneeuwval in de Himalaya

De Kasjmirvallei - een noordelijke Indiase deelstaat die grenst aan Pakistan - heeft landbouw als voornaamste bron van inkomsten. Boeren maken er 80 procent van de bevolking uit en land- en tuinbouw vormen de ruggengraat van de economie van de staat. Het unieke klimaat in deze uitlopers van de Himalaya maakte het er zelfs mogelijk om exotisch fruit en groenten te verbouwen. 

‘Ik kweekte rijst, maar het droge weer heeft me geruïneerd.’

Maar de afgelopen jaren kende de Kasjmirvallei de ergste droogte ooit en volgens gegevens van de regering is naar schatting 60 procent van de landbouw afhankelijk van regenwater voor de irrigatie. 

Het Meteorologisch Departement ziet onder meer een sterke terugval van sneeuwval in de bergen. Dit wijst op een problematische verandering van het weerpatroon en heeft directe gevolgen voor de landbouwsector die rekent op het smeltwater. Boeren hebben hier de afgelopen jaren enorme verliezen geleden. Mohammad Subhan Dar, bijvoorbeeld. Hij had daarom in 2018 besloten om de landbouw voorgoed vaarwel te zeggen.

‘Ik had een enorm stuk land maar kon er geen deftig inkomen meer uithalen’, zegt Dar. ‘Het was alsof ik het hele jaar door werkte en uiteindelijk niets overhield. Ik kweekte rijst, maar het droge weer heeft me geruïneerd.’

Levensvatbaar alternatief

Het was het ministerie van Landbouw zelf die de boeren in de regio een levensvatbaar alternatief voorstelde: lavendel.

Lavendel is een waardevolle bron van essentiële olie dat gebruikt wordt in tal van producten waaronder zeep, cosmetica, parfums en medicinale producten. Lavendelplanten hebben niet veel water nodig en zijn goed bestand tegen ongedierte en andere gewasschade. De eerste opbrengsten kunnen al na twee jaar worden geoogst, de planten kunnen tot vijftien jaar oud worden en vragen een minimum aan onderhoud.

‘We sloegen de handen ineen, kregen training van de overheid en startten met de teelt van lavendel.’

‘We sloegen de handen ineen, kregen training van de overheid en startten met de teelt van lavendel. De planten hebben weinig verzorging nodig en de klimaatverandering heeft geen enkele invloed op de productie. Het was een win-winsituatie voor ons allemaal’, zegt Dar die nu aan het werk is op een stuk grond dat grenst aan zijn vroegere rijstveld.

Aroma

Het kweken van lavendel maakt deel uit van de “Aroma Missie”, een samenwerking tussen de Raad voor Wetenschappelijk en Industrieel Onderzoek en het Indiase Instituut voor Integrale Geneeskunde dat werkt onder de koepel van het Ministerie van Wetenschap en Technologie.

In totaal zal het project leiden naar 45.000 geschoolde mensen en meer dan 75.000 gezinnen die hierdoor een inkomen krijgen. Volgens experts is het klimaat in deze regio uitzonderlijk geschikt voor de lavendelkweek, omdat de plant goed gedijt bij koude temperaturen en gematigde zomers.

Kashmir ligt in de deelstaat Jammu en Kasjmir die algemeen gezien wordt als een belangrijk centrum voor medicinale planten. Lavendel past hier dus goed want het kruid heeft veelbelovende therapeutische krachten en zal daarnaast ook een positieve invloed hebben op de economische vooruitzichten van India. De lavendel die in Kasjmir wordt geproduceerd heeft alvast de aandacht getrokken van zowel binnenlandse als internationale markten. Onderzoek heeft aangetoond dat het kweken van lavendel lucratief kan zijn voor boeren, op voorwaarde dat er een duurzame vraag is en dat de boeren hun activiteiten goed organiseren.

Een andere boer, Imtiyaz Ahmad, vertelt dat de winst van de lavendelteelt veel groter is dan die van de rijstteelt. ‘Uit het onderzoek dat op overheidsniveau is gedaan, blijkt hoe geschikt deze plek is voor de lavendelteelt. Boeren schakelen massaal over op de lavendelteelt en stappen af van hun oude gewassen die hen niets anders opleverden dan angst en verliezen’, aldus Ahmad.

‘Boeren schakelen massaal over op de lavendelteelt en stappen af van hun oude gewassen die hen niets anders opleverden dan angst en verliezen.’

De landbouwers zeggen dat de verkoop van één liter lavendelolie hen 30.000 Indiase roepie (ca. 350 euro) oplevert. En één hectare lavendel is goed voor minimaal 50 liter lavendelolie.

Stabiel inkomen

Volgens schattingen van de overheid zijn er momenteel meer dan duizend boerenfamilies bezig met de lavendelkweek op meer dan 200 hectare grond in verschillende regio’s van Jammu en Kasjmir. Elk van deze boeren heeft werkgelegenheid geboden aan ten minste vijf extra werknemers, waardoor de missie al meer dan zesduizend gezinnen stabiliteit bezorgt.

Ook in andere districten zoals Anantnag, Pulwama, Budgam, Ganderbal en Kupwara overwegen landbouwers de omschakeling naar de lavendelteelt. Landbouwer Dar kan hen geen ongelijk geven. ‘Lavendel is het beste alternatief voor traditionele landbouw in tijden van drastische veranderingen die zich in een razend tempo voltrekken’, zegt hij overtuigd.