Onzekere jobs ondermijnen het democratisch vertrouwen

Werknemers met een tijdelijk of onzeker contract hechten minder geloof aan de werking van de democratie in hun land. Dat uit zich in ontevredenheid en minder sociale betrokkenheid, zeggen onderzoekers van advies- en expertisebureau Eurofound.

Het rapport van Eurofound over de sociale implicaties van arbeidsinstabiliteit onderzoekt sociale groepen die weinig zicht hebben op vaste contracten en vaak leven van interimwerk of een andere vorm van tijdelijke arbeid. De studie peilt onder meer naar het welzijn van deze mensen, hun sociale betrokkenheid, politieke participatie en hun geloof in rechtvaardigheid.

Minder betrokken

Onzekerheid over je baan uit zich volgens het onderzoek in ontevredenheid over het functioneren van de democratie, minder engagement om te gaan stemmen en weinig inzet voor maatschappelijke doelen. Zo nemen mensen die geen perspectief hebben op een stabiel contract bijvoorbeeld minder deel aan demonstraties, een indicator voor maatschappelijke betrokkenheid.

Onzekerheid over je baan uit zich volgens het onderzoek in ontevredenheid over het functioneren van de democratie, minder engagement om te gaan stemmen en weinig inzet voor maatschappelijke doelen.

De belangrijkste conclusie luidt dat tijdelijke contracten, onzekere arbeidsomstandigheden en informele jobs een negatieve impact hebben op het engagement van werknemers en hun algeheel gevoel van vertrouwen en welzijn.

Ook blijkt dat de sociale uitsluiting die uitzendkrachten ervaren vergelijkbaar is met de gevoelens die werkloze personen ondervinden. Zelfs de dreiging om zonder baan te vallen is dus voldoende om mensen het gevoel te geven dat ze er niet bij horen.

Uitzendwerk

Volgens het rapport waren tijdelijke banen vooral in de jaren na de financiële crisis in opmars. In 2017 was dit soort contracten goed voor 16 procent van de werkgelegenheid in de Europese Unie. Meestal ging het daarbij om contracten met een duur van zes maanden of minder.

Sindsdien is het aandeel van tijdelijke contracten wel gedaald, maar deels heeft dat te maken met het feit dat veel tijdelijke werknemers hun baan zijn verloren tijdens de covid-19-pandemie.

Vooral in landen als Kroatië, Cyprus, Italië, Portugal en Spanje wordt veel gebruik gemaakt van uitzendwerk, onder meer omdat er grote nood is aan seizoensarbeiders en ook de toeristenindustrie inhoudt dat er piekmomenten zijn in arbeid.

Belang van een vaste baan

Uit de studie blijkt verder dat uitzendwerk vooral door jongeren, mannen en mensen met buitenlandse roots wordt gedaan en dat zij de voorkeur zouden geven aan een vaste betrekking. Heel vaak kijken ze ondertussen dan ook uit naar ander werk.

Deeltijds werk wordt nog steeds vooral door vrouwen uitgeoefend omdat ze hun baan combineren met de zorg voor het gezin. In de regio rond de Middellandse Zee blijken deeltijdse jobs vooral het gevolg van een gebrek aan voltijdse contracten.

‘Dit onderzoek is belangrijk omdat het de bredere effecten van werk en contractafspraken blootlegt’, concludeert Massimiliano Mascherini, hoofd van de afdeling Sociaal Beleid bij Eurofound. ‘Het is belangrijk dat iedereen in Europa zich betrokken voelt bij de samenleving, en werkstabiliteit, transparantie en correcte banen zijn daar een belangrijk aspect van.’