Politiegeweld schaadt reputatie VS

Fatale afranselingen en het doodschieten van Afro-Amerikaanse burgers en burgers van Latijns-Amerikaanse afkomst door de politie lijken gewoon door te gaan. Het laatste geval dat veel media-aandacht kreeg, was de zaak van Freddie Gray in Baltimore (Maryland). De 25-jarige Gray stierf op 19 april na een arrestatie aan letsel aan zijn ruggengraat. Gray zou gearresteerd zijn omdat hij een mes bij zich droeg. Zes agenten zijn aangeklaagd voor moord.

In de afgelopen maanden werden veel gevallen van politiegeweld vastgelegd op camerabeelden en gedeeld via sociale media. Dat heeft geleid tot protesten in het hele land tegen de acties van de politie. De campagne draagt de hashtag #blacklivesmatter.

Op 28 november, een jaar na het vernietigende rapport van de VN-commissie, moet de VS laten weten wat is gebeurd met de aanbevelingen uit het rapport. Een van die aanbevelingen is een snelle procedure na politiegeweld en effectieve slachtofferhulp.

‘De eerste stap om een einde te maken aan dit racisme, en in het bijzonder de moorden door de politie, is wat we vandaag zien: grote demonstraties met strijdlustige mensen’, zegt Michael Ratner, oud-voorzitter van het Centre for Constitutional Rights in Washington. ‘We maken iets mee wat zelden gebeurt in dit land. Mensen worden gemobiliseerd en gaan de straat op. Dat is belangrijk. Onze steden kunnen niet bestuurd worden zonder instemming van de bevolking die er woont.’

Maar er is meer van belang, zegt hij. ‘Het platform dat de Commissie tegen Marteling van de VN de zwarte bevolking heeft geboden om zich uit te spreken, was erg belangrijk. Het gaf de familie van Michael Brown, en anderen, de kans gehoord te worden in de wereld. De conclusies van de commissie waren krachtig en hoewel de VS probeert ze te negeren, doet de wereld dat niet. Het rapport geeft de demonstraties die we dagelijks zien internationale legitimiteit.’

Hypocrisie

Michael Brown was een ongewapende zwarte tiener die doodgeschoten werd door de blanke politieagent Darren Wilson in Ferguson (Missouri). Browns ouders getuigden vorig jaar voor een VN-commissie in Genève. De Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, Zeid Ra’ad Al Hussein, citeerde de zaak toen hij “geïnstitutionaliseerde discriminatie in de VS” veroordeelde.

‘De VS dwepen graag met mensenrechten en bekritiseren anderen om racisme, maar worden op deze manier het het meest hypocriete land van de wereld’, zegt Ratner. De Verenigde Naties kunnen volgens hem zeker invloed hebben. Eerder gebeurde dit al in 1951. In dat jaar diende het Burgerrechtencongres het rapport “We Charge Genocide: The Crime of Government Against the Negro People” in bij de VN. In het rapport werd uiteengezet hoe de zwarte bevolking werd achtergesteld en gediscrimineerd.

‘Er kwam veel internationale aandacht. De VS realiseerden zich dat ze zichzelf geen democratie konden noemen en zich beter konden noemen dan de communistische landen, met een zo diepgeworteld racisme in de samenleving. Drie jaar later maakte het Hooggerechtshof een einde aan de segregatie op scholen.’

‘Hoewel het rapport niet de enige aanleiding was voor die verandering, is het punt dat de VN en in het bijzonder de Commissie tegen Marteling, wijzen op ernstige gebreken in de Amerikaanse democratie en mensenrechten. Na dit rapport wordt het lastig nog andere landen te bekritiseren om hun mensenrechten zonder uitgelachen te worden.’

De VS kennen een lange geschiedenis van rassendiscriminatie, zegt Ratner. ‘Een einde maken aan politiegeweld tegen zwarten is geen eenvoudige taak. Veel blanken, in het bijzonder bij de politie, zijn door-en-door racistisch. Dat racisme dateert al uit de vroege jaren van de slavernij en werkt nog steeds door op veel gebieden in het leven van de zwarte bevolking.’