Ruzie in Oost-Europa over volgende gastland klimaattop

Er is nog steeds geen duidelijkheid over wie nu de VN-klimaattop in 2024 kan organiseren. Het is de beurt aan een Oost-Europees land, maar de conflicten tussen Rusland en Oekraïne en Armenië en Azerbeidzjan maken eensgezindheid onmogelijk.

De keuze voor het gastland roteert elk jaar tussen de verschillende VN-regio’s. Dit jaar zal de top plaatsvinden in de Verenigde Arabische Emiraten, en volgend jaar is het aan Oost-Europa. Alleen liggen de landen in dat gebied overhoop. Dinsdag kwam de groep opnieuw samen in het Duitse Bonn om de knoop door te hakken. Bulgarije, Azerbeidzjan en Armenië bepleitten er stuk voor stuk hun zaak.

Maar volgens twee bronnen met kennis van de vergadering werd er opnieuw geen overeenstemming gevonden, en werd de beslissing nogmaals naar een later tijdstip verschoven.

De aanhoudende onzekerheid geeft het uiteindelijke gastland minder tijd om de top voor te bereiden. Het gastland voor de daaropvolgende top, COP30 in 2025, is wel al gekozen: dat wordt Brazilië.

Breuklijnen

De kandidatuur van Bulgarije wordt gesteund door alle Oost-Europese lidstaten van de EU. Maar de Russische vertegenwoordiger heeft al tweemaal duidelijk gemaakt dat Rusland elke kandidaat van de EU zou blokkeren. De twee andere kandidaten, Azerbeidzjan en Armenië, hebben in 20202 een zes weken lange oorlog uitgevochten om Nagorno-Karabakh. Sindsdien blijven de spanningen tussen beide landen groot.

Rusland steunde Armenië in die oorlog. Maar Azerbeidzjan is geen lid van de EU, en volgens een van de bronnen die de gesprekken volgt, zou het Centraal-Aziatische land als gastheer een mogelijk compromis kunnen zijn tussen de EU en Rusland.

De uiteindelijke keuze moet bevestigd worden in consensus door alle 23 leden van de groep. Op de COP28-top moet het nieuwe gastland vervolgens ook nog formeel goedgekeurd worden door alle landen, maar dat is meestal maar een formaliteit.

Plan B

Mocht de groep echt geen compromis vinden, dan moeten klimaatdiplomaten een oplossing vinden. Daarbij is het mogelijk dat een land in een andere regio zich aanbiedt als gastheer. Zo nam Spanje in 2019 de COP25 over van Chili, dat kampte met sociale onrust.

De Australische regering heeft al aangeboden om van beurt te wisselen met Oost-Europa en de top in 2024 te organiseren. Dat geeft Australië zelf ook de kans om de top te organiseren onder de huidige Labour-regering, en niet in 2026 wanneer er misschien een klimaatsceptische coalitie aan het bewind is.

Ook Turkije, samen met Australië lid van de VN-groep “West-Europa en Anderen”, overweegt om zich kandidaat te stellen als gastland van de COP29.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Climate Home News.