Toenemend scheepsverkeer zet Europees zeeleven zwaar onder druk

De scheepvaart rond West-Europa is de voorbije jaren met minstens een derde toegenomen, blijkt uit nieuw onderzoek. Er is meer monitoring nodig om het mariene leven te beschermen, waarschuwen wetenschappers. 

Een nieuwe studie van de Universiteit van Portsmouth heeft aan het licht gebracht dat er enorm veel scheepvaartverkeer is bijgekomen in de Noordoost-Atlantische Oceaan. Het gaat om een toename van 34 procent in vijf jaar. 

Vooral de snelheid waarmee de scheepvaart toeneemt in beschermde mariene gebieden baart de onderzoekers zorgen. Het verkeer in deze kwetsbare gebieden is met maar liefst 73 procent toegenomen. 

Nieuwe normaal

Het toegenomen scheepsverkeer heeft een grote invloed op de omstandigheden waarin beschermde zeedieren moeten leven. Een herevaluatie van de huidige beschermingsmaatregelen dringt zich op, stellen de onderzoekers. 

Het toegenomen scheepsverkeer heeft een grote invloed op de omstandigheden waarin beschermde zeedieren moeten leven.

‘Deze verandering zal waarschijnlijk meer druk uitoefenen op het mariene milieu en kan gevolgen hebben voor het behoud van kwetsbare soorten’, zegt hoofdauteur van de studie James Robbins. ‘Hernieuwde monitoringinspanningen zijn nodig om ervoor te zorgen dat de huidige behoudsmaatregelen voldoende zijn om bedreigde soorten in stand te houden in een veranderende omgeving, waar de voetafdruk van menselijke activiteiten groter wordt.’

Invasieve soorten

Volgens de Universiteit van Portsmouth is het de eerste keer dat de scheepvaartactiviteit in de Noordoost-Atlantische Oceaan grondig onderzocht werd. Met automatische identificatiesystemen bestudeerden de onderzoekers veranderingen in het scheepvaartverkeer tussen 2013 en 2017, en dat voor tien verschillende scheepstypen. In totaal werd een oppervlakte van 1,1 miljoen vierkante kilometer bestudeerd, waaronder de wateren voor de kust van België, Nederland, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, IJsland, Ierland, Noorwegen, Portugal, Spanje en het VK. 

Meer scheepsverkeer is schadelijk voor het leven onder de zeespiegel vanwege de geluidsoverlast, chemische- en luchtvervuiling, botsingen met grote zeedieren en het achterlaten van afval. Scheepvaart is echter ook een oorzaak van onbedoelde migratie van veel soorten. Op die manier is het verkeer op zee waarschijnlijk verantwoordelijk voor meer dan de helft van de niet-inheemse soorten in de Europese wateren.

Zo zijn er bijvoorbeeld soorten die gedwongen meeliften in ballasttanks, die ergens op zee gevuld worden en soms duizenden kilometers verderop worden geleegd. Op die manier is bijvoorbeeld de Chinese wolhandkrab in onze waterlopen terecht gekomen.

Zulke invasieve soorten hebben vaak een negatief effect op het ecosysteem dat ze binnendringen. Het Verdrag inzake Biologische Diversiteit erkent het fenomeen als een van de grootste bedreigingen voor de mondiale biodiversiteit.