Verkiezingen Peru: twee presidentskandidaten zonder interesse in klimaat

In Peru strijden Pedro Castillo en Keiko Fujimori voor de stem van de kiezer, die op 6 juni moet bepalen wie van de twee de volgende president wordt. Bij beide kandidaten ontbreekt het milieu volledig in de campagne en de verkiezingsprogramma’s.

In Peru zijn zes voormalige presidenten vervolgd voor corruptie. Het afgelopen jaar kende het land 197 sociale conflicten, waarvan meer dan de helft verband houdt met milieukwesties. De economie van het land heeft door de pandemie een flinke klap gehad en volgens het Nationaal Informatiesysteem van Overlijdens van Peru (Sinadef) zijn al meer dan 158.000 Peruanen aan covid-19 overleden.

Economie herstellen en wonden helen

De volgende leiders van het land hebben niet alleen de verantwoordelijkheid om de economie te herstellen, maar ook om de wonden te helen die zijn ontstaan door alle problemen die het land kent. Zoals de Peruaanse minister van Milieu Gabriel Quijandría al eerder zei: ‘Herstel van vertrouwen is een prioriteit.’ De vraag is: wordt het ook een prioriteit voor de volgende regering?

In hun programma’s ontbreekt elke duidelijkheid over milieu- en mensenrechtenkwesties.

In de tweede verkiezingsronde, op 6 juni, strijdt de rechtse Keiko Fujimori van de Fuerza Popular-partij tegen Pedro Castillo van de linkse Peru Libre-partij om het presidentschap. Terwijl de eerste een sociale markteconomie voorstelt die in wezen het huidige model handhaaft, promoot de tweede een meer staatsgestuurde economie waarin de overheid ingrijpt en bijvoorbeeld met mijnbouw- en oliemaatschappijen onderhandelt over winstdeling.

De twee kandidaten sloten de afgelopen weken weliswaar allerlei overeenkomsten met andere politieke partijen en maatschappelijke organisaties die een grotere ecologische, politieke en sociale betrokkenheid eisen, maar houden beiden vast aan hun conservatisme. In hun programma’s ontbreekt bovendien elke duidelijkheid over milieu- en mensenrechtenkwesties.

MEEST GELEZEN

• 1
  Schone energie gaf economie in 2023 een flinke duw in de rug 
• 2
  Schrijfster Tuly Salumu: ‘Dat gekwetste kind van toen ben ik nog altijd’
• 3
  Is er sprake van een ecocide in Gaza?

Welke milieuplannen zijn er?

Verschillende ngo’s en de nationale ombudsman hebben zich hierover uitgesproken en eisen meer informatie. ‘Milieuproblemen zijn heel bepalend in ons land. Mensen hebben het recht om te weten hoe hun milieuvoorstellen eruitzien’, zegt Alicia Abanto van het Bureau voor Milieu, Openbare Diensten en Inheemse Volkeren van de Ombudsman. Dit verzoek is in de discussies tussen beide partijen echter niet aan bod gekomen.

‘We hebben geen idee hoe ze onze natuurgebieden, de zee en haar hulpbronnen willen beheren of beschermen.’

‘Nergens wordt genoemd dat het nodig is om de beschermde natuurgebieden uit te breiden of om gebieden met immateriële waarde te behouden. Bepaalde ecosystemen hebben behoud nodig, en het liefst zou er in sommige gebieden geen enkele vorm van productieve activiteit zijn’, stelt Beatriz Salazar, coördinator van het klimaatprogramma van het Peruaanse Centrum voor Sociale Studies (Cepes) in de krant El Comercio.

Ook Silvana Baldovino, directeur van het programma voor Biodiversiteit en Inheemse Volken van de Peruaanse Vereniging van Milieurecht (SPDA), ziet dat ‘de regeringsplannen van Fujimori en Castillo de klimaatkwestie niet beschouwen als fundamenteel voor de ontwikkeling van ons land’.

‘Het 90 pagina’s lange regeringsplan van Fujimori kent een milieuhoofdstuk van slechts één en een kwart pagina. Castillo wijdt er twee pagina’s aan in zijn 77 pagina’s tellende plan. We hebben geen idee hoe ze onze natuurgebieden, de zee en haar hulpbronnen willen beheren of beschermen’, stelt hij.

Klimaatverandering komt niet voor

Volgens een analyse van beide regeringsplannen door journalist Paul Maquet komen de termen klimaatverandering of milieucrisis niet voor. Ook kennen de plannen geen voorstellen om vervuilende uitstoot en ontbossing te verminderen.

Het programma van Fuerza Popular vermeldt alleen dat het ‘de milieu-impact van economische activiteiten [wil] verminderen, al naar gelang onze mogelijkheden, en het land [wil] voorbereiden om de huidige en toekomstige uitdagingen aan te gaan die de opwarming van de aarde met zich meebrengt’.

Bij Peru Libre is de enige vermelding een kritiek op ngo’s, ‘die zich presenteren als verdedigers van de natuur, terwijl ze in hun land van herkomst het meest onmenselijke systeem steunen dat de opwarming van de aarde veroorzaakt’.

Sociale conflicten

Volgens Rolando Luque van het bureau van de Ombudsman, eisen de oorspronkelijke bewoners van Peru milieusanering of economische compensatie voor de constante milieueffecten van extractivistische activiteiten (het proces waarbij natuurlijke hulpbronnen worden onttrokken aan de aarde voor commerciële doeleinden, nvdr).

Minister van Milieu Gabriel Quijandría voegt daaraan toe dat in al die eisen ‘toegang tot water en milieusanering’ zijn opgenomen. Hij herinnert eraan dat Peru het afgelopen jaar 197 sociale conflicten kende en dat 65 procent daarvan draaide om de bescherming van het milieu.

‘Peru heeft het afgelopen jaar zes milieuverdedigers verloren. Daarom moeten we de Escazú-overeenkomst ratificeren en milieuactivisten blijven versterken. Er is onmiddellijke actie nodig om meer doden te voorkomen’, zegt Baldovino van de SPDA.

De Fuerza Popular-partij heeft de ratificatie van de Escazú-overeenkomst door het Congres niet ondersteund, hoewel het verdrag al in werking is getreden. Ook vermeldt het regeringsplan niets over mensenrechten.

Peru Libre ‘trekt het internationale rechtssysteem in twijfel als het gaat over mensenrechtenkwesties’, zegt Paul Maquet. Hij uit zijn bezorgdheid over de mogelijke de-legitimering van internationale organisaties door Pedro Castillo’s partij.

Natuurlijke bronnen

Zowel Keiko Fujimori als Pedro Castillo promoten in hun regeringsplannen het gebruik van natuurlijke hulpbronnen voor economische ontwikkeling. De rechtse kandidaat wijst op het belang van zoeken naar investeringen en meer economische groei. ‘Ze handhaaft daarmee een model van intensieve exploitatie van natuurlijke hulpbronnen, onder hetzelfde belastingstelsel als nu’, legt Maquet uit.

De vertegenwoordiger van links, die als slogan heeft: ‘Geen armen meer in een rijk land’, wil volgens zijn regeringsplan een duurzaam en verantwoord extractivisme bevorderen. ‘Dat brengt ingrijpende veranderingen met zich mee, waaronder de nationalisatie van grote mijnbouw-, waterstof- en energieprojecten, en belastingen. De partij neemt hiervoor Bolivia en Ecuador als voorbeeld’, aldus Maquet.

In beide gevallen wordt het verband met het klimaat niet genoemd, laat staan een nationale klimaatstrategie.

De partij van Fujimori is bovendien een fervent verdediger van informele mijnbouw, die alleen al in Madre de Dios, in het zuidelijke Amazonegebied van Peru, de afgelopen twee decennia meer dan 209 duizend hectare heeft ontbost – een gebied zo groot als Barcelona, Miami, São Paulo, Buenos Aires en Lissabon bij elkaar.