VN waarschuwen voor executies in Aleppo. België aan Syrisch gezin: ‘Wacht nog drie maanden’

‘Ik moest mijn familie in Aleppo achterlaten’, zegt Firas* aan de telefoon. En dan begint de Syrische man te huilen. Gisteren was zijn zoveelste slapeloze nacht. Vanaf de vroege avond stroomden op sociale media berichten binnen van activisten in Aleppo. Ze zegden dat het hun laatste berichten waren, en dat pro-Assad milities bezig waren met massa-executies.

Kort na middernacht waarschuwde ook VN secretaris-generaal Ban Ki-Moon voor “wreedheden tegen een groot aantal burgers, waaronder vrouwen en kinderen”.

Firas is sinds begin 2016 erkend als vluchteling in België, maar zijn gezin bleef achter in Aleppo. ‘Ik kan het niet meer verdragen, ik word gek’, zegt hij. ‘Soms kan ik hen dagenlang niet bereiken. Telkens opnieuw spookt het beeld door mijn hoofd van mijn dochter verminkt voor het leven. Elke seconde van elke dag lopen ze gevaar.’

Firas krijgt psychologische behandeling. Hij verloor veel gewicht en zit er mentaal helemaal door.

Geen dienst “Humanitaire Visa”

Er is veel te doen rond humanitaire visa voor Syrische vluchtelingen, maar deze zaak illustreert dat de administratie van staatssecretaris Theo Francken familieleden van Syrische vluchtelingen wél humanitaire visumaanvragen toekent.

In dit geval gaat het om een bijzonder prangende situatie die anders is van die van de doorsnee inwoner van Aleppo, die allemaal hetzelfde gevaar lopen. Daarom is de goedkeuring van het humanitair visum in deze zaak waarschijnlijk.

‘De DVZ liet weten dat het nog drie maanden kan duren, terwijl pro-Assad milities nu uit zijn op wraak tegen rebellen en burgers.’

De vrouw en minderjarige kinderen van Firas kregen namelijk op 24 november 2016 een positieve beslissing in hun aanvraag tot gezinshereniging, maar zijn oudste dochter kan niet meekomen via gezinshereniging omdat ze meerderjarig is. Ze is 22.

Het gezin heeft zes maanden om de visa voor gezinshereniging af te halen. Maar ze kunnen de oudste dochter niet alleen achterlaten en moeten dus wachten tot ook haar aanvraag voor het humanitair visum zou zijn goedgekeurd. De DVZ liet weten dat dit nog drie maanden kan duren.

‘En dat terwijl de pro-Assad milities uit Libanon, Irak, Iran en Afghanistan, gesteund door Russische luchtsteun, uit zijn op wraak’, zegt Firas. ‘En terwijl mijn gezin gevangen zit tussen raketten van de rebellen en bommen van de Syrische en Russische legers.’

Firas’ gezin woont vlakbij de laatste gebieden die nog onder controle van de rebellen staan. Tot vandaag woeden er hevige gevechten op een paar honderd meter van hun huis.

Dit is het antwoord van de afdeling Lang Verblijf Toegang van de DVZ dat de sociale dienst van Firas ontving begin december 2016:

‘Het is toch de humanitaire afdeling?’, vraagt Firas. Maar de behandeling van aanvragen voor studentenvisa krijgt voorrang van midden juli tot midden november, omdat studenten anders niet aan hun academiejaar kunnen beginnen. Dezelfde dienst die studentenvisa behandelt, buigt zich over humanitaire visa. Dan kunnen capaciteitsproblemen en te hoge werklast opduiken.

Binnen de administratie bestaat geen aparte afdeling “Humanitaire Visa”, terwijl verschillende families van Syrische vluchtelingen in België zich in dezelfde levensbedreigende situatie bevinden als het gezin van Firas.

‘Als jullie deze gebieden niet verlaten, zullen jullie vernietigd worden’

Om de bureaucratie rond te kunnen krijgen, moesten zijn vrouw en oudste dochter sinds de aanvraag op 5 augustus tweemaal de gevaarlijke reis van Aleppo naar de Belgische ambassade in Beiroet ondernemen. Het Syrische en Russische leger namen delen van Aleppo toen intensief onder vuur. De VN stelden dat de situatie in Aleppo “erger dan een slachthuis“ was.

Honderden burgers kwamen sinds midden september om het leven. Midden oktober kondigden Rusland en Syrië een unilaterale en tijdelijke stopzetting van luchtaanvallen aan, wat grotendeels gerespecteerd werd. Eind oktober dropten ze boven Aleppo flyers gericht aan de gewapende rebellen en flyers gericht aan de burgers.

De flyer gericht aan de gewapende rebellen zei letterlijk: ‘Dit is de laatste hoop. Red uzelf. Als jullie deze gebieden niet snel verlaten, zullen jullie vernietigd worden. Wij hebben een veilige doorgang voor jullie voorzien. Red uzelf. Jullie weten dat iedereen jullie heeft verlaten, en aan jullie lot heeft overgelaten. Niemand zal jullie helpen.’ Ondertekend: ‘Algemene leiding van het leger en gewapende krachten.

De flyers gericht aan burgers zegden letterlijk: ‘Dit is de weg naar de industriële zone Sjeikh Najar. De gouverneur van Aleppo zorgt ervoor dat jullie op een veilige manier de wijken kunnen verlaten. Red uw leven. Richtlijnen: de dagen van vertrek zijn 20 oktober (…) Neem uw documenten mee. Kom naar de corridor en blijf weg van de gewapende strijders.’

Een andere flyer toont een bus met de woorden “grijp je kans” en het verminkte lichaam van een slachtoffer van een bombardement met de woorden “dit kan je lot zijn”.

‘Mijn vrouw in Aleppo heeft niet de middelen, noch de contacten om zich tijdelijk elders te gaan vestigen in afwachting van het humanitaire visum voor onze dochter’, zegt Firas. ‘Het Syrische leger biedt misschien corridors aan, maar geen opvang achteraf. Waar kunnen al die mensen terecht?’

Als de bezorgdheid van Ban Ki-Moon klopt, bieden ze niet enkel geen opvang aan, maar laten ze toe dat pro-Assad milities wreedheden begaan op burgers, ‘waaronder vrouwen en kinderen’. De Noorse diplomaat Jan Egeland tweette gisteren om 17u22: ‘De regeringen van Syrië en Rusland zijn verantwoordelijk voor alle wreedheden die de zegevierende milities in Aleppo nu begaan!’

Dezelfde dienst die studentenvisa behandelt, buigt zich over humanitaire visa. Dan kunnen capaciteitsproblemen en te hoge werklast opduiken.

Een paar dagen geleden al vluchtten 100.000 burgers uit het belegerde gebied naar wijken in handen van de regering. De Verenigde Naties luidden de noodklok na berichten dat honderden gevluchte mannen spoorloos waren verdwenen. Gevreesd wordt dat ze slachtoffer werden van wraakacties, gevangen worden gehouden en gemarteld.

Eind oktober waren gewapende oppositiegroepen in Oost-Aleppo, waaronder het aan al-Qaeda gelieerde Jabhat Fatah al Sham, een nieuw offensief begonnen. Tientallen burgers in wijken gecontroleerd door de regering werden gedood. In november lanceerden het Syrische en Russische leger opnieuw een grootschalige bommencampagne.

‘Mijn vrouw weet al lang niet meer door wie ze beschoten worden’, zegt Firas. ‘Ik weet niet hoe ik die drie maanden ga overleven. Ik wil mijn geliefden niet verliezen. Ik smeek de Belgische overheid: red mijn gezin.’

* Dit is een schuilnaam omdat de betrokkene vreest voor de veiligheid van zijn gezin in Aleppo.

UPDATE 14 december 2016. We hebben Firas zojuist opgebeld. Hij gaf ons volgende update: ‘Ik heb juist vernomen dat mijn zus en haar dochter nu in het ziekenhuis liggen. Ze zijn zwaar gewond geraakt in een ontploffing vlakbij hun appartement. Ze weten niet eens wie welk wapen heeft afgeschoten, vanuit een tank, een vliegtuig, een raket, van de rebellen, het Syrische of Russische leger? Ze zitten gevangen tussen het geweld dat heen en weer gaat. In het ziekenhuis zijn ze in kritieke situatie. Ik weet dat ze hevig aan het bloeden waren, maar verder weet ik niks.’