Congolezen kleuren verkiezingslijsten

Congolezen vormen de eerste zwart-Afrikaanse gemeenschap in België. Uit een studie van de Université Catholique de Louvain uit 2010 blijkt dat ons land meer dan 40.000 Congolezen kent. Ongeveer de helft heeft inmiddels de Belgische nationaliteit. De Congolese diaspora is vooral gevestigd in Brussel en Wallonië maar ze wordt ook belangrijker in Vlaamse steden.

Franstalige politieke partijen zijn niet blind voor deze realiteit. Al meer dan tien jaar pronken kandidaten van Congolese afkomst op hun lijsten. Momenteel hebben tientallen Belgische Congolezen een lokaal mandaat, een vijftal zetelt in het Brussels en Waals parlement en twee kwamen als opvolgers in het federale parlement terecht.

Masolo ontving 26 kandidaten

‘Masolo’ was een burgerinitiatief van het Vlaams-Afrikaans Huis Kuumba en Campus Congo. In april en mei 2014 kregen Belgische kandidaten van Congolese afkomst de gelegenheid om hun partij en hun parcours voor te stellen. Ze deelden ook hun politieke visie en prioriteiten, luisterden naar de bezorgdheden van kiezers en traden met hen in dialoog.

Gedurende negen weken passeerden in Kuumba 26 kandidaten uit tien Franstalige en Vlaamse partijen (N-VA, CD&V, FDF, Sp.a, PS, PVDA/PTB, Groen, Ecolo, MR, CDH). Het gaat om kandidaten tussen 20 en 60 jaar. Sommigen zijn hier geboren en opgegroeid, anderen kwamen (op latere leeftijd) naar België. De meerderheid van de kandidaten heeft een baan, maar een deel is ook werkloos. Bijna alle kandidaten behaalde een hoger diploma in Congo of België.

Brussel is de inzet

Anno 2014 plaatsen bijna alle partijen Belgische kandidaten van Congolese afkomst op hun verkiezingslijsten. De kandidaten zijn talrijk in Brussel en dit vertaalt zich in het hoge aantal kandidaten voor het Brussels parlement. Aan Vlaamse zijde komen de kandidaten vooral op voor het Vlaams parlement. Een zeer kleine minderheid van de 26 kandidaten wordt ingezet voor de Kamer en nog minder voor het Europees parlement.

Tijdens de Masolo-avonden kwamen kandidaten aan bod die actief zijn binnen de Congolese gemeenschap. Het publiek kon echter ook kennismaken met nieuwe gezichten uit Brussel en vooral uit Vlaanderen. Sommigen zijn al jaren politiek actief als mandataris of militant, anderen stellen zich voor het eerst aan de kiezer voor.

Strijd tegen discriminatie

‘Masolo’ was bedoeld als tweetalig initiatief maar ging grotendeels door in het Frans. Het publiek bestond namelijk vooral uit Franstaligen. Een andere reden is dat de kandidaten van de Vlaamse partijen zich liever in het Frans uitdrukten. Uit de avonden bleek wel dat de kennis van het Nederlands als een belangrijke prioriteit wordt beschouwd.

De Congolese gemeenschap wordt echter ook geconfronteerd met andere uitdagingen en problemen zoals schoolverzuim, (jongeren)werkloosheid en betaalbare woningen. De meeste kandidaten willen zich inzetten voor integratie, onderwijs en woon- en werkgelegenheid. De strijd tegen discriminatie werd meermaals als een belangrijke uitdaging naar voren gebracht.

Verkiesbare plaatsen

‘Masolo’ leert ons dat Franstalige en in mindere mate Vlaamse partijen meer dan ooit beroep doen op Belgen van Congolese afkomst. Helaas worden die kandidaten onvoldoende voorbereid en krijgen ze geen perspectief om effectief te kunnen zetelen.

Opdat het democratisch gehalte van onze parlementen zou toenemen, moeten ze meer een weerspiegeling worden van de multiculturele samenleving. Zoals politici van Turkse en Marokkaanse afkomst dienen Belgische Congolezen aan Vlaamse zijde ook toegang te krijgen tot de wetgevende macht.

Vlaamse partijen moeten Belgische kandidaten van Congolese afkomst met een electoraal én politiek potentieel beter identificeren en selecteren

Daarom moeten Vlaamse partijen Belgische kandidaten van Congolese afkomst met een electoraal én politiek potentieel beter identificeren en selecteren. Zij dienen ook als volwaardige partijleden een goede begeleiding te krijgen vóór, tijdens en na de verkiezingen.

Het volstaat niet om Belgische Congolezen enkel in te schakelen in verkiezingsperiodes om lijsten te kleuren en stemmen te ronselen. De Congolese diaspora in België heeft competente personen die betekenisvol politiek werk zouden kunnen leveren rond sociale en economische dossiers. Bijgevolg hebben deze Belgen van Congolese afkomst recht op (meer) verkiesbare plaatsen in de verkiezingen van 2018 en 2019.

Nadia Nsayi is bestuurslid van Kuumba en actief bij Campus Congo