‘De EU hanteert twee maten en gewichten’

Na de grootschalige aanval van Hamas verklaarde de EU zich solidair met Israël. Ludo De Brabander van Vrede vzw wijst op de hypocriete houding van de EU. ‘Ik kan me niet herinneren dat de EU ooit zijn solidariteit heeft uitgedrukt met de Palestijnen.’

De Europese Commissie tweette een foto van het Commissiegebouw in Brussel met daarop een projectie van een reuzegrote Israëlische vlag met bijschrift: “solidariteit met Israël”. Europees Commissaris Ursula von der Leyen sprak van Israëls recht op zelfverdediging.

De aanval van Hamas en vervolgens de reactie van Israël maakte al talrijke burgerslachtoffers. Er is recht op verzet, maar burgers mogen niet geviseerd worden. Dat geldt ook voor het ‘recht op verdediging’. Onderzoek zal moeten uitwijzen of er oorlogsmisdaden zijn begaan. De enorme dodentol op amper een paar dagen tijd is alvast een menselijk drama. Zich solidair verklaren met burgerslachtoffers en er steun aan leveren is een evidentie. Maar dat is niet de boodschap van de Europese Commissie. De betrokken projectie is om diverse redenen problematisch omdat er politieke keuzes achter schuilgaan.

Ik kan me ook niet herinneren dat de Europese Unie ooit zijn solidariteit heeft uitgedrukt met de Palestijnen of hen het recht op zelfverdediging gunt omdat ze systematisch Israëlisch bezettingsgeweld ondergaan. Dat Europese leiders hard uithalen naar mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden – van om het even welke partij ook – is noodzakelijk en verdient alle steun. Maar dat ze zich solidair opstellen met een land dat op vlak van mensenrechten zelf een barslechte reputatie heeft gaat mijn petje te boven.

Hoe kan je nu zonder meer solidair zijn met een bezettingsmacht die ruim een halve eeuw in strijd is met het internationaal recht door Palestijns gebied te bezetten en koloniseren?

Elke politicus kan in dat verband makkelijk de uitgebreide wekelijkse rapporten van de Verenigde Naties (VN) consulteren. Cijfers zeggen soms meer dan woorden. Bijvoorbeeld: volgens de VN vielen er tussen 2008 tot aan de vooravond van het huidige geweld aan Israëlische zijde 308 doden van wie 131 militairen en 90 kolonisten (Joodse Israëli’s die in de bezette Westelijke Jordaanoever resideren). 25 van de Israëlische slachtoffers waren minderjarigen.

Aan Palestijnse zijde registreerde de VN 4.326 doden, van wie 1.022 strijders. Een kwart van de slachtoffers (1337) zijn minderjarigen! Er vielen dus veertien keer meer slachtoffers aan Palestijnse zijde en wat minderjarigen betreft moet je zelfs vermenigvuldigen met een factor 41. Het gaat om wekelijkse (!) doden die doorgaans het nieuws niet halen. In elk geval: een Palestijnse vlag als teken van solidariteit aan een officieel gebouw ga je ondanks dat hoge aantal slachtoffers niet makkelijk vinden.

De boodschap van solidariteit met Israël (de EU heeft het wel degelijk niet over ‘Israëli’s’ of burgers) is ook op andere vlakken problematisch. Hoe kan je nu zonder meer solidair zijn met een bezettingsmacht die ruim een halve eeuw in strijd is met het internationaal recht door Palestijns gebied te bezetten en koloniseren? Met een regering waarin extreemrechtse en racistische partijen de dienst uitmaken.

Minister van Financiën Bezalel Smotrich lokte begin dit jaar nog veel internationale verontwaardiging uit omdat hij na een pogrom van joodse kolonisten tegen een Palestijns dorp opriep om het gewoon van de kaart te vegen. Van hem is ook de uitspraak dat er niet zoiets bestaat als een Palestijns volk. Itamar Ben Gvir, die met zijn ministerpost van ‘Nationale Veiligheid’ de controle uitoefent over de politie in de Westelijke Jordaanoever, kwam internationaal onder vuur te liggen (ook van de EU en de VS) omwille van zijn provocatieve bezoeken aan de Haram al-Sharif (de Tembelberg) en aan de Palestijnse wijk Sheik Jarrah in Oost-Jeruzalem.

Israël bouwt in sneltempo nederzettingen – er is een plan voor 10.000 bijkomende wooneenheden — in waar volgens de EU een Palestijnse staat moet komen. Ze bezondigt zich aan talloze mensenrechtenschendingen, zoals de vernietiging van honderden Palestijnse huizen, het langdurig administratief opsluiten van minderjarigen, het neerschieten van ongewapende Palestijnse demonstranten, het handhaven van de blokkade tegen de Gazastrook, de bouw van een muur tot diep in Palestijns gebied, het bombarderen van burgerdoelen,…

Zowel Human Rights Watch als Amnesty International, de Israëlische mensenrechtenorganisatie Btselem en de Speciale VN-Gezant stellen dat Israël de Palestijnen onderwerpt aan een Apartheidssysteem, dus aan een geïnstitutionaliseerd racistisch beleid. De VN heeft dat allemaal uitvoerig gedocumenteerd, maar blijkbaar is dat de Europese leiders ontgaan of hebben ze last van een kort geheugen. Premier Netanyahu verklaarde dat hij Gaza zal veranderen in een ‘verlaten eiland’. Dat zou niet alleen de zoveelste collectieve bestraffing zijn, maar is ook een oproep tot genocide. De EU? Die zwijgt.

De EU draagt een verantwoordelijkheid omdat ze weigert de instrumenten te gebruiken die druk kunnen zetten zodat Israël zich conformeert aan het internationaal (humanitair) recht, zoals ze zelf vraagt. Dat is nodig om eindelijk de lont uit de spiraal van geweld te kunnen halen. Israël geniet middels een associatieakkoord evenwel onverminderd van Europese handelsvoordelen en is actief in tal van samenwerkingsprojecten. De EU weigert om het op te schorten hoewel daar in het verleden al eens een meerderheid in het Europees Parlement voor heeft gestemd. De impliciete Europese boodschap aan Israël is al enkele decennia dat het zijn flagrante overtredingen van het internationaal recht tolereert. Op geen enkel moment is er een ernstige poging geweest om Israël in de pas te laten lopen en dus blijft de wonde etteren.

In het Midden-Oosten steunt en werkt de EU samen met een bezettingsmacht die zich straffeloos mag gedragen.

Het Europees beleid hanteert twee maten en gewichten. Het trekt alle registers open om de Oekraïense bevolking te steunen in haar verzet tegen de Russische invasie en bezetting. In het Midden-Oosten steunt en werkt de EU dan weer samen met een bezettingsmacht die zich straffeloos mag gedragen. Terwijl er energiesancties aan Moskou worden opgelegd, sluit de EU in hetzelfde jaar een gasovereenkomst met Israël, hoewel beide bezettingsmachten en mensenrechtenschenders zijn.

De militaire aanval van Hamas is symptomatisch voor het laten rotten van de Palestijnse kwestie. Gewone burgers, Israëli’s en Palestijnen, betalen keer op keer het gelag van het internationaal onvermogen om de verschillende VN-resoluties uit te voeren. Hamas wil met zijn gewelddadig optreden de ‘internationale gemeenschap’ eraan doen herinneren dat vrede en bezetting niet samengaan. Vreedzaam samenleven van beide volken kan maar als er een eind komt aan de bezetting en de Palestijnse rechten worden gerespecteerd.

Ludo De Brabander is woordvoerder van Vrede vzw en is auteur van verschillende publicaties over het Midden-Oosten.