De kracht van overtuiging

“I am not bound to win, but I’m bound to be true. I’m not bound to succeed, but I’m bound to live up what light I have”. Met dit citaat van Abraham Lincoln spreekt president Obama de Democratische parlementsleden toe. Die stemmen de dag erna over de hervorming van de zorgverzekering. Hij herinnert zijn partijgenoten aan hun beweegredenen waarom ze ooit in de politiek zijn gestapt. Om de dingen ten goede veranderen. Om hun politieke overtuigingen om te zetten in beleidsdaden. Obama motiveert hen om te stemmen voor “the toughest insurance reforms in history”. De kracht van een overtuiging en Obama’s overtuigingskracht: ze staan in schril contrast met de politieke klasse hier.
Veel presidenten zijn met wisselend succes Obama voorgegaan. President Truman verdedigt al in 1947 een algemene ziektekostenverzekering in zijn ‘Fair Deal’ en in zijn verkiezingsprogramma van 1948. Maar hij botst op onder meer de Amerikaanse Kamer van Koophandel, die de plannen associeren met communisme. Ook president Roosevelt neemt een algemene ziektekostenverzekering op in zijn ‘New Deal’, zijn plan voor een sociale zekerheid. Hij botst dan weer op de American Medical Association, die overheidscontrole op hun activiteiten niet zien zitten. 
President Johnson boekt de grootste successen en realiseert de sociale programma’s Medicare en Medicaid. Later onderkent president Nixon de negatieve invloed van de dure doch ontoegankelijke Amerikaanse gezondheidszorg, maar geen van de twintig verschillende voorstellen van zijn regering halen het. Evenmin slaagt president Clinton erin om zijn belangrijkste verkiezingsbelofte in een wet om te zetten.
Ook nu stonden de Democratische parlementsleden onder heel zware druk om deze hervorming niet goed te keuren. De anticampagne was hard, bits en oneerlijk. De hervorming van de Amerikaanse zorgverzekering was en is cruciaal voor Obama. Niet zozeer omdat hij wil winnen om te winnen. Wel om zijn belangrijkste verkiezingsbelofte aan miljoenen Amerikanen waar te maken: de toegang tot een betaalbare zorgverzekering die de ziektekosten dekt. “Don’t do it for me. Don’t do it for the Democratic Party. Do it for the American people. Do it for all those people out there who are struggling” spreekt Obama zijn troepen toe. En hij herinnert hen eraan dat ze de politiek zijn ingegaan om dingen te veranderen. Om hun politieke overtuiging om te zetten in politieke daden. En dat ze daar met hun stemknopje ook de macht toe hebben.
Obama staat met zijn leiderschap en overtuigingskracht in schril contrast met Belgische politici. Het lijkt wel of ze zijn vergeten waarom ze ooit de politiek zijn ingegaan. Ook ex-premier Martens ziet hier weinig politici met leiderschap en overtuigingskracht rondlopen. Het is zelfs zo erg met hen gesteld, dat niemand van hen de rol van de koning als neutrale scheidsrechter zou kunnen overnemen. “Als de koning het niet meer doet, wie zal het dan wel doen? Zijn de federale politici bekwaam om die rol te spelen?” vraagt Martens zich luidop af.
Het lijkt te kloppen. Want waarover ging het debat deze week? Bij LDD gingen de voorzittersverkiezingen vooral over het loonstrookje van die voorzitter. Over inhoudelijke meningsverschillen ging het niet. Bart De Wever van NVA was dan weer erg kwaad op Le Soir. Die krant gaf een radicale columnist te veel ruimte, en publiceerde ook -toegegeven, een zeer misplaatste- foto van een genocidegraf bij het stuk over de Vlaamse wooncode. Over de grond van de zaak, of mensen nog mogen wonen waar ze dat graag zouden willen, ging het niet. 
Er wordt dus bij nauwelijks inhoudelijk gedebatteerd. Laat staan dat er beleid wordt gevoerd. Een oplossing zoeken voor het Antwerpse Oosterweelprobleem? “We hebben alle elementen om tot een beslissing te komen” aldus minister-president Peeters. Maar welke die beslissing is, krijgen we niet te horen. De betaalbaarheid van de pensioenen garanderen? “Ik laat me niet vastpinnen op een kalender” aldus premier Leterme. Het meest voluntaristische voornemen vonden we godbetert bij justitieminister Declerq: “Ik heb een lentegevoel. Waarom zouden we na de begrotingscontrole niet kunnen zeggen: kom, laat ons nu vooruitgaan, waarom zou een politiek akkoord de komende dagen niet kunnen?’” Het ontlok Yves De Smet een zucht: “En zo sleurt deze federale regering zich als een amechtig oud paard naar de eindstreep volgend jaar”. Ik vrees dat hij gelijk heeft.
“Good policy is good politics”. zei Obama tegen zijn partijleden. En ook: “This is one of those times where you honestly can say to yourself, this is exactly why I came here. This is why I got into politics”. Onze politici zijn het blijkbaar vergeten. Zelfs een pril lentegevoel kan niet op tegen een politieke klasse in winterslaap.