De littekens van migratie

Jamal Jaoudi is 20. Op zijn elfde besloot hij het geluk ergens anders in de wereld te zoeken. De uitzichtloosheid en armoede bij hem thuis kon hij als kind niet langer verdragen. Op een dag verstopte hij zich onder een vrachtwagen op weg naar het Westen. De eerste vijf jaar bracht hij door in de straten van Spanje op zoek naar werk om te kunnen overleven.

Na vijf jaar Spanje besloot hij te vertrekken. De crisis in 2008 had Spanje hard getroffen dus moest hij ergens anders zijn kans grijpen. Op zijn 16 belandde Jamal in België. De hoop dat het beter zou gaan was groot. Het bleek een valse hoop.

Op 8 maart 2012, 55 dagen na het begin van zijn hongerstaking, greep hij naar een naald en naaide zijn mond dicht. Hij was moe, zijn woorden waren op en dit was een laatste poging om aandacht te vragen voor de onmenselijke situatie waarin hij en vele andere zich bevinden.

Doodlopend straatje

Net voordat hij zijn mond dichtnaaide schreef hij een brief waar hij vraagt om een verblijfvergunning van één jaar en arbeidskaart C zodat hij legaal kan werken in ons land. Na bijna tien jaar leven op straat heeft hij er genoeg van. Jamal schrijft in zijn brief ‘We willen niet meer leven in een doodlopend straatje. Ik wil niet leven als een dier. Er zijn hier 23 mensen die, na 55 dagen hongerstaking, nog steeds lijden. Dat is onrechtvaardig, en daarom naai ik mijn mond toe. We willen enkel het recht op een waardig leven en de erkenning dat wij mensen zijn.’

Na 55 dagen hongerstaking hebben ze nog niemand gezien of gehoord van de bevoegde instanties in ons land. Een aantal mensen zoals de Brusselse priester Daniel Alliët en de huisarts Rita Vanobberghen samen met een groep studenten van de VUB zijn de enigen die de hongerstakers op een of andere manier proberen te steunen. 

Waar blijven al die organisaties die zich inzetten voor de asielzoekers en de rechten van de mens? Waar blijven de professoren en de rector van de VUB? Waar blijft de verontwaardiging van de andere studenten, andere mensen die hierover op de hoogte zijn? En vooral waar blijft de bevoegde staatssecretaris Maggie De Block?

De wet

De staatssecretaris liet dan op het laatste moment weten via een kort berichtje ‘niet buiten de wet te zullen treden’. 

Welke wetten mevrouw De Block? U zal ongetwijfeld niet hebben over de internationale wetten noch Europese wetten want die bent u aan het overtreden. De afgelopen maanden is België meermaals veroordeeld door Europa voor schending van de mensenrechten. Asielzoekers worden in ons land als uitschot behandeld.

Neen, mevrouw de staatssecretaris u heeft niet over die wetten, maar eerder al die nieuwe constructies die u samen met uw partij en onder druk van extreemrechtse partijen zoals Vlaams Belang en NV-A hebben opgesteld. Die wetten hebben maar één doel: mensen hun rechten niet respecteren. Mensen uitsluiten. ‘Hoe meer mensen vertrekken, hoe beter.’ Dit zijn uw woorden, mevrouw.

Levensbelangrijk

U heeft laten zien in de nieuwe nota asiel en migratie dat u geen visie heeft over dit thema. Ik vind dit verontrustend want, of u wil of niet, uw baan is levensbelangrijk (letterlijk en figuurlijk) voor duizenden mensen die in ons land verblijven en voor diegenen de hier nog terecht zullen komen.

Om asiel en migratie enigszins in goede banen te leiden is er iemand nodig die competent is en kennis van zaken heeft. Vooral omdat de kern van het probleem is dat ons asielbeleid onmenselijk en onrechtvaardig is.

Pleiten voor een menselijk asielbeleid is niet hetzelfde als zeggen: ‘Kom maar allemaal naar hier’. Dit is een ridiculisering van het debat dat toont dat op dit moment één denken domineert: dat van hard optreden en van uitsluiten van de asielzoekers. En daar bent u geslaagd als men weet dat bijna 11.000 asielzoekers op straat zijn beland de afgelpen twee jaar.

Kortom, er is nood aan een menselijk en rechtvaardig asiel- en migratiebeleid voor alle mensen die vandaag op ons grondgebied verblijven. De overheid is bevoegd om die verantwoordelijkheid op te nemen en organisaties en andere instanties zorgen voor ondersteuning.

‘Recht op een waardig leven en erkenning dat we mensen zijn’ dit is ook wat Jamal vraagt. Hij heeft er recht op. Hopelijk krijgt hij die recht voor het te laat is. En mocht het te laat worden, mevrouw De Block, als staatssecretaris asiel en migratie bent u hoofdverantwoordelijk. Zoals u vandaag verantwoordelijk bent voor de littekens die hij voor de rest van zijn leven zal dragen.

Bleri Lleshi is politiek filosoof