De val van de Engel

Het was een fijn moment de tiende maart, toen Mahmoud Jibril en Ali Essaoui, afgevaardigden van de Libische oppositie, op de pui van het Elysée verkondigden dat Frankrijk de Nationale Overgangsraad als legitieme vertegenwoordiger van het Libische volk erkende. Goed dat er in Europa een staatshoofd opstaat, die knopen doorhakt, die gek en dictator van een Khadaffi op het stort dumpt en de opstandelingen tegen zijn onmenselijke regime stevig omarmt. Goed ook dat de ooit linkse filosoof Bernard-Henry Lévy zijn duit in het zakje doet en als ad hoc woordvoerder van Sarkozy meedeelt dat als de Raad erom vraagt Frankrijk best militaire doelwitten in Libië wil bestoken. In die rol hebben we Sarkozy altijd graag gezien, een man die de stier bij de horens vat en over ideologische grenzen heen interessante mensen rond zich verzamelt. Nu hij French doctor Kouchner gedropt heeft, is er plaats aan de kant van zijn hart.

Zo kennen we hem, Sarkozy. Pas verkozen is hij als hij de ter dood veroordeelde Bulgaarse verpleegsters vrij krijgt. Khadaffi zag zijn Cecilia graag komen. Op 23 juli 2007 was dat. De 25e komt het met Frankrijk tot een overeenkomst voor de levering van een kernreactor. Op 2 augustus tekent hij contracten met de Franse defensiereus EADS voor antitankraketten en een radiocommunicatiesysteem, samen goed voor bijna 300 miljoen euro. De Franse overheid laat weten dat ze zich niet moeit met commerciële deals. Uiteraard niet, wie had het anders gedacht?

Sarkozy had dezer dagen zijn Carla uit kunnen sturen om de veelbesproken Oekraïense verpleegster uit Khadaffi’s klauwen weg te rukken. Carla spreekt een mondje Italiaans en zou moeiteloos kunnen converseren met oudere stamhoofden, die de tijd nog gekend hebben dat Mussolini over de Libische woestijn heerste. Maar dat gebeurt deze keer niet. Sarkozy kiest resoluut voor steun aan de rebellen. Met een gek en dictator als Khadaffi, die op zijn eigen bevolking laat schieten, doe je geen zaken. Nooit.

Geen haar op Sarkozy’s hoofd denkt eraan om Khadaffi nog eens op het Elysée uit te nodigen en de show van december 2007, vijf maanden na Cecilia’s stunt, over te doen. ’t Is een mooie foto in de krant, ik heb hem in mijn knipselmap zitten. Khadaffi die een glimlachende Sarkozy op diezelfde pui van het Elysée de hand drukt en zijn linkervuist de hoogte insteekt. Zijn bedoeïenentent staat in de tuin van het hôtel de Marigny. Wist Sarkozy veel dat Khadaffi een gek en dictator was. Dat hij een burgervliegtuig boven Schotland had laten ontploffen, opperbest overeen kwam met dubieuze Palestijnse groepen, de Belgische familie Houtekins-Kets ruim vijf jaar gevangen hield, het uraniumrijke noorden van Tsjaad claimde en rebellengroepen in Afrikaanse landen steunde. Wist Sarkozy veel dat de migranten uit zwart Afrika die op Malta en Lampedusa aanspoelen via Libië passeren, dat zich geleidelijk aan van opvangland tot draaischijf voor die toestroom ontpopte. Neen, dat kon Sarkozy niet weten.

Zoals België niet kon weten dat het Libische leger begot FN-munitie zou gebruiken om op burgers te schieten. Zoals minister van Buitenlandse Zaken Van Ackere niet kon weten wat Khadaffi uit zou spoken toen hij ermee instemde om Libië lid te maken van de VN-raad voor mensenrechten. Zoals Willy Claes in 1980 niet kon weten, toen hij als minister van Economische Zaken de exportvergunning ondertekende, aan welke gek en dictator België voor zes miljard frank wapens leverde. De hoge kwaliteit van de Libische olie heeft daarmee niets te maken. Politici malen niet om zakelijke transacties. Verleden week zei Claes dat hij hoopte dat de Veiligheidsraad binnen het bestek van een paar uur maatregelen tegen Khadaffi zou nemen. Alleen wijze mannen komen tot andere inzichten.

Gelukkig heeft Europa staatsmannen als Sarkozy in huis als lichtend voorbeeld. Zo voorkomen we dat de volgende Europees-Afrikaanse top weer in Tripoli plaatsvindt, zoals eind november verleden jaar. Zo voorkomen we dat Europees president Herman van Rompuy breed lachend op de foto gaat met Khadaffi, zoals in december verleden jaar (met dank aan de Brit Nigel Farage die in het Europese parlement als Van Rompuy-basher ook zinvolle dingen doet, zoals ons daarop attenderen). Zo voorkomen we dat premier Leterme in een tête-à-tête met Khadaffi van het in ruimtevaart gespecialiseerde bedrijf Spacebel uit Angleur een kandidaat maakt voor contracten in de landbouw en de milieuzorg. Politici bekommeren zich immers niet om zakelijke transacties. Zonder Sarkozy hadden we weer moeten zeuren over hoe kortzichtig, opportunistisch en schijnheilig, in gespreide orde, met veel affairisme en zonder langetermijnvisie de Unie en haar lidstaten Libië benaderd hebben.

Dat volgens de gek en dictator zijn zoon, Saif al-Islam, Libië het geld terugvordert dat het voor Sarkozy’s verkiezingscampagne betaald heeft, mag geen punt zijn. Nu Sarkozy heeft laten zien waarvoor hij staat en hij links weer aan zijn hart drukt, kan Marine Le Pen het wel schudden. Enfin, laten we maar hopen dat Benghazi niet valt, want zal Bernard-Henry Lévy Mahmoud Jibril en Ali Essaoui dan blijven uitwuiven? Neen, Sarkozy mag op twee oren slapen. Ook zonder Libische fondsen raakt hij volgend jaar met de vingers in de neusgaten herverkozen. Na een klinkende zege in de kantonale verkiezingen van gisteren (kijk voor alle zekerheid op deze website de uitslag toch maar na).

Ooit omschreef ik Khadaffi in een radiobijdrage als de baarlijke duivel. Grote baas Vandenbussche stond op zijn achterste poten. Staatshoofden zijn engeltjes. Je behandelt ze met veel égards en respect, gekken en dictators incluis. Tot ze als Lucifer en Beëlzebub een faux pas begaan.