Niet minder, maar anders consumeren

De systeemanalist presenteert concrete voorstellen om de transitie in te zetten van een ‘welvaartsstaat voor bedrijven’ naar een ‘maatschappij waar het welzijn en de gezondheid van mens en natuur de hoofddoelen zijn.’ De teneur op de conferentie ‘Fair & green deal’ was duidelijk: maak het concreet, wervend en positief.
Doel van de conferentie: die visie op een duurzame en solidaire economie materialiseren, door zowel in als buiten het huidige systeem te werken. De 300 deelnemers kregen zowel de big picture als een discussie over de concrete uitvoering van stappen daar naar toe. Een Fair en Green Deal omvat dan ook net iets meer dan wat eerlijke koffie hier en wat bomen planten daar.
Joachim Spangenberg van SERI sprak over drie niveaus: ‘radicale analyse, visionaire strategie en pragmatische uitvoering.’ Hij ziet in tegenstelling tot Korten wél een grote rol voor een centrale overheid die de welvaartsstaat moet bewaken, ‘omdat we die staat in Europa nu eenmaal al hebben’, voegt Francine Mestrum van de ULB er aan toe.

Ontmanteling welvaartsstaat

Wiert Wiertsema van Both Ends nuanceert: ‘Die we hadden. De put na de uitkoop van de financiële instellingen wordt nu gevuld met de ontmanteling van de sociale welvaartsstaat.’ Peter Tom Jones ziet talrijke barrières om tot de nodige transitie te komen. ‘Ngo’s werken nog te veel rond één thema en zijn bovendien financieel té afhankelijk van het systeem dat ze in hun visie  willen omverwerpen. Dit thema kwam meermaals terug. Jean Paul Vermassen van het ACW vond zelfs dat ‘de arbeidersbeweging verleid is door de love story van de kapitalisten. Ze werkt enkel nog binnen het systeem’.
De ene ziet heil in een transitiearena, anderen benadrukken de nood aan een positieve boodschap, maar Spangenberg vond het belangrijk om te benadrukken dat ‘een aanpak van allemaal winnaars een leugen is. Die kans hebben we vroeger gehad, nu moet gewoon de waarheid over de economie gezegd worden.’ Ineke Bakker van Oikos benadrukte het belang om uit dit groepje overtuigden te breken en ook de massa hierover aan te spreken.

Spaargeld

Opmerkelijk en hoopgevend aan de conferentie is wél dat er naast de usual suspects ook actoren aan tafel zaten die een aantal jaar geleden nog niet mee waren in dit debat. Mensen uit het bankwezen, uit de politiek en de wetenschap en zelfs de beleggers deden hun duit in het zakje. Paul Huybrechts van de Vlaamse Federatie voor Beleggingsclubs en Beleggers vindt investeren in duurzame ontwikkeling logisch, ‘want beleggers zijn rekenaars en wie de cijfers van onze ecologische voetafdruk ontkent die gaat wel slecht met zijn spaargeld om.’
In een workshop van bedrijven bleken veel duurzame bedrijven een grote voorstander van de verschuiving van lasten op arbeid naar lasten op milieu en van een CO2 taks, zodat bedrijven die inzetten op duurzame materialen en energie automatisch beter in de markt komen. In het noodplan voor de economie dat hier verder vorm kreeg worden oplossingen geformuleerd voor het geheel van ons systeem en niet voor één specifieke crisis.
Het gebrek aan een coherent beleid dat niet in functie van belangen maar in functie van hogere doelen werkt, werd zelfs door duurzame bedrijfsleiders aangeklaagd. Met de roep voor dynamische duurzaamheidslabels zoals een Fair & Green bankenwijzer of meer aandacht voor Transition Towns krijgen beleidsmakers concrete voorbeelden van hoe ze die duurzame en solidaire economie vooruit kunnen stuwen.
Meer info op www.economischegroei.net en op www.vodo.be