Waarin een klein land groot kan zijn

Omdat Congo zo cruciaal is –vanwege zijn ligging, zijn natuurlijke rijkdommen, zijn omvang– en omdat Belgische universiteiten, politici en bedrijfsleiders zoveel vertrouwdheid hebben met de Congolese realiteiten, mogen we geregeld met de grote jongens aan tafel om het over de toekomst van Afrika en de Afrikanen te hebben.
Als die historische positie gebruikt wordt om het leven van de Congolezen te verbeteren is dat mooi. Toch maakt deze opstelling België op een ongezonde manier afhankelijk van Congo, en met name van zijn leiders. Want als die de deur dichtdoen, dan blijkt België plots gewoon een klein landje aan een grijze zee, van weinig of geen internationaal belang.
Wij pleiten er niet voor om Congo domweg te laten vallen, maar doen hierbij drie voorstellen om België op andere gronden internationaal aanzien te laten verwerven.

1. Herstel en promoot de unieke ervaring met diversiteit.

België ligt op de breuklijn van Latijns en Germaans Europa. Kijk ernaar door de bril van de globalisering en minder door de bril van het verleden. Dan zie je kansen liggen: talenkennis, vertrouwdheid met het zoeken naar compromissen… Dat zou betekenen dat wij Vlamingen onze talenkennis behouden, en dat de Walen zich bij de andere Franstaligen –uitgezonderd de Fransen zelf–  voegen die vlot andere talen spreken. Talenkennis is een subtiele maar overtuigende manier van wereldburgerschap.
Dat vergt een aangehouden investering in onderwijs en media om de Belgen echt vertrouwd te maken met de hele grote wereld. Dat is een houding die ook economisch alleen maar voordelen heeft. Je maakt bij mensen meteen een betere indruk als blijkt dat je voeling met hen hebt, meer bepaald hun taal, volk of land. Dat zal zeker het geval zijn in de omgang met de Chinezen, Indiërs of Brazilianen. Slechts als we er echt in slagen onze diversiteit om te zetten in een nieuwe en eigentijdse consensus, is België in staat ook andere agendapunten internationaal naar voren te schuiven.

2. Investeer in multilaterale organisaties.

Nog zo’n klassieker uit de Belgische geschiedenis. De rol die België speelde bij de oprichting van de Verenigde Naties, de Europese Unie en de Navo kan als voorbeeld dienen. Wie talenkennis en talent heeft om met diversiteit om te gaan, heeft een groot voordeel in multilaterale organisaties. Door de gevoeligheid voor de ander te fuseren met kennis van de internationale rechtsregels kunnen we een nuttige rol spelen in de ontwikkeling en versterking van internationale organisaties, wat een noodzaak is in tijden van globalisering. In feite komt het wat neer op een globalisering van het EU-model. Het aantal Belgen dat Europese topposities krijgt, toont aan hoe zulke investeringen kunnen renderen.

3. België is een koploper op het gebied van maatschappelijke gelijkheid.

Ook daarin hebben we historische ervaring met het driepartijenmodel van sociaal overleg en een uitgebouwde welvaartsstaat die gefinancierd wordt met progressieve belastingen. We slagen er alleen niet in dat model te updaten voor de gemondialiseerde en etnisch-culturele diversiteit die het land vandaag kenmerkt. Als België dat probleem tot het hoofdthema van zijn binnenlandse politiek maakt en erin slaagt van de immigranten een verrijking te maken in plaats van een last, dan kan dat internationaal gelden als een te volgen voorbeeld. En dan wordt België misschien opnieuw het centrum van een toekomstgerichte Europese Unie.