Zonen Moebarak kregen miljoenen van Israëlische gasdeal

Geheime documenten bij de voormalige minister

Het waren de diensten van Majoor-Generaal Habib al-Adly, die minister van Binnenlandse Zaken in Egypte was van 1997 tot 2011, die afschriften van de geheime gasdeal archiveerden. Al-Adly werd samen met enkele voormalige ministers en leden van Moebarak’s Nationaal Democratische Partij in februari opgepakt. Van Al-Adly wordt vermoed dat hij zijn veiligheidsdiensten bevool te schieten op betogers op 28 januari 2011.

De bij Al-Adly’s aangetroffen documenten spreken over geheime gasonderhandelingen. Die hadden plaats in januari 2005 in Sharm el-Sheikh. Onder de aanwezigen bevonden zich Israëlische staatsambtenaren, de voormalige Egyptische minister van Olie, Sameh Fahmi en Hussein Salem, een zakenman en persoonlijke vriend van de familie Moebarak. De Israëlische ambtenaren van het ministerie van Infrastructuur handelden namens hun premiers Ariel Sharon en Ehud Olmert.

Gamal Moebarak vroeg tien procent commissie, maar stelde zich uiteindelijk tevreden met de helft. Oudere broer Alaa en Hussein Salem kregen elk 2,5 procent van de overeenkomst van 2,5 miljard dollar. In mei 2005 werd de overeenkomst ondertekend. 7,5 % of bijna 190 miljoen dollar bleef kleven aan Egyptische handen.

Gedurende vijftien jaar zou jaarlijks 1,7 miljard kubieke meter natuurlijk gas worden verkocht door het Israëlisch-Egyptisch consortium East Mediterranean Gas (EMG) aan het bedrijf Israeli Electric Company (IEC). De export begon in februari 2008 na aanleg van een nieuwe pijpleiding.

Egypte voorziet Israël van 40 % van zijn aardgas, welke het gebruikt voor het opwekken van 20 % van zijn elektriciteit. In december 2010 sloten vier Israëlische firma’s een contract af om gedurende twintig jaar Egyptisch gas in te voeren. Het contract had een waarde van 10 miljard dollar (7,4 miljard euro).

Gas onder de marktwaarde verkocht

Tegen de familie Moebarak en de Egyptische minister van Olie loopt momenteel een onderzoek naar het onder de prijs verkopen van natuurlijk gas aan Israël. Dit zou een geheime clausule zijn van het Camp David vredesakkoord tussen Israël en Egypte. Dit akkoord kwam tot stand onder de Amerikaanse president Jimmy Carter in 1978 tussen de Egyptische president Anwar Sadat en premier Menachem Begin van Israël.

Niet alleen kon Israël als sterkste partij in het vredesakkoord laten insluipen dat Tel Aviv het aantal inwoners, politieagenten en soldaten kon bepalen in de Sinai, maar ook de prijs van gas dat men hen leverde. Israël betaalde voor Egyptisch gas een pak minder dan zijn buren in Libanon, Jordanië en Syrië, maar hield het aangerekende bedrag steeds geheim.

Het verkopen onder de marktwaarde van Egyptisch gas aan Israël zou volgens openbaar aanklager Abdel Magid Mahmud het Egyptische volk minstens 500 miljoen dollar verlies opleveren, aldus Al-Masry Al-Youm. Sinds een ontploffing in de Sinai nabij de gaspijpleiding van Egypte naar Israël zijn in februari 2011 de gasleveringen tot stilstand gekomen.

Een van de Egyptische spilfiguren, miljardair Hussein Salem, is na het uitbreken van de rellen in Egypte naar Dubai gevlucht. Yossie Maimon, hoofd van Merhav, en Sam Zell, een Amerikaanse financier, die beiden in 2007 aandelen kochten van Hussein Salem zijn ook gevlucht naar Dubai.

Met een niet aflatende openbare aanklager in Egypte, die van de militaire junta vrije baan krijgt om de gasdeal met Israël tot het bot te onderzoeken, ziet het er voor Israël bijzonder slecht uit. De tijd van goedkope gasleveringen en een stabiel Egyptisch bestuur dat klakkeloos geheime afspraken van “vredesakkoorden” zal uitvoeren lijkt voorgoed voorbij.

Mario Bergen, Leuven