Roma: de laatste EU-burgers

Klik op de foto’s of de titeltjes hieronder om de verschillende delen van Roma-dossier te lezen.

Europa kan zijn grootste minderheid niet beschermen
Deze maand bekijkt de Europese Commissie strategieën van alle lidstaten om de penibele situatie van Europese Roma te verbeteren. Het werd tijd, want het gaat bar slecht met de grootste minderheid van Europa. MO* dook in de materie en reconstrueerde meer dan tien jaar falend Europees beleid. ‘We doen wat we kunnen’, zegt de Commissie. ‘Ze willen niet’, menen Roma-activisten.

Weinig stokken om mee te slaan
De Europese Unie kan door strafprocedures en verschillende fondsen zorgen dat lidstaten de situatie van de Roma verbeteren. Maar volgens Roma-activisten worden die middelen absoluut niet effectief gebruikt. ‘Het gaat de EU om processen, niet om resultaten.’

Is het de schuld van de Roma zelf?
Het is hard nodig dat Roma zelf opkomen voor de grootste minderheid van Europa. Om te lobbyen, als rolmodel en als brug tussen Roma en niet-Roma. Maar er zijn veel te weinig Roma die dit zouden kunnen. ‘En de Roma die dit wel zouden kunnen, keren zich af van de rest.’

Het cijferprobleem van de Roma
Niemand weet hoeveel Roma er precies zijn. Hoe ze nu daadwerkelijk leven, waarvan of waar. Toch zijn die gegevens nodig. Zonder kun je niet gericht investeren en geen resultaten meten. Het verzamelen van cijfers op basis van ras en etniciteit zou echter bij wet verboden zijn. Onzin, menen deskundigen. Het kan wel.

Opinie

“We moeten meer naar de Roma leren luisteren”
Op 8 april viert de Internationale Gemeenschap de Jaarlijkse Roma-dag. Overal ter wereld worden bloemen in rivieren geworpen ten teken van de verbondenheid van Roma over de grenzen heen en ter nagedachtenis van de slachtoffers van de Holocaust. 2012 zou een scharnierjaar moeten betekenen voor de Roma.

Een greep uit recente incidenten met Roma

Februari 2010. De Roemeense minister van Buitenlandse Zaken zegt dat Roma ‘genetisch geneigd zijn tot crimineel gedrag’.

Mei 2010. In het Hongaarse dorp Hatvan krijgen Roma een molotovcocktail door de ruit van hun huis geworpen.

Juni 2010. In Slowakije schiet een Slowaakse man na een ruzie op een groep Roma. Twee mannen en een 13jarig meisje belanden in het ziekenhuis.

Juli 2010. Denemarken zet 23 Roma uit naar Roemenie. Een Deens gerechtshof verklaart de uitzetting illegaal.

Zomer 2010. Frankrijk zet grote groepen Roma op het vliegtuig naar Roemenie en Bulgarije.

September 2010. In de Bulgaarse stad Jambol worden tientallen Roma uit hun flat gezet. Ze krijgen geen vervangende woonruimte.

April 2011. In het Hongaarse dorp Gyöngyöspata slaan paramilitairen een trainingskamp op. Het Rode Kruis evacueert Romagezinnen. Het komt tot vechtpartijen met gewonden.

Maart-mei 2011. In Rome vinden 154 uitzettingen plaats die circa 1800 Roma treffen.

Juni-augustus 2011. Zeker 500 Roma worden verdreven uit kampen in het Franse Marseille.

Augustus 2011. In verschillende Tsjechische steden vinden demonstraties tegen Roma plaats.

September 2011. Nadat een Romajongen een Bulgaarse tiener doodrijdt, demonstreren in Bulgarije tienduizenden tegen de zigeuners, leuzen roepend als ‘Maak zeep van ze.’

September 2011. Honderden Tsjechische ultranationalisten houden anti-Roma demonstraties in Nový Bor, Rumburk en Vansdorf.

Oktober 2011. Roma in het Tsjechische Ústí nad Labem vallen twee etnische Tsjechen aan, nadat ze zelf aangevallen zouden zijn.

Januari-maart 2012. Tijdens de verkiezingscampagnes belooft de Slowaakse Nationale Partij de kiezers korte metten te maken met de steun die Roma clandestien zouden trekken.

Januari 2012. In het Tsjechische Vrandorf vinden anti-Roma demonstraties plaats. In dezelfde maand erkennen 3 rechtsextremistische jongeren de moord op een Romavrouw. Ze worden gearresteerd en voor het gerecht gebracht.