Tweede Carrefour Paysan in DRC: valse start

Bij aankomst in Kabinda Center op de vooravond van de tweede nationale bijeenkomst van de boerenleiders vind ik de organisatoren met de handen in het haar. Het programma van drie dagen zit eivol, maar de minister van landbouw heeft er niets beters op gevonden dan op het laatste moment de boeren uit te nodigen om uitgerekend op de openingsdag aanwezig te zijn op de inhuldiging van een centrum voor bio-energie in de staatsboerderij van N’Sele. Hij zou de Carrefour paysan dan daar wel openen. Ook al heeft eigenlijk niemand hem gevraagd om dat te doen. Hij vindt het gewoon vanzelfsprekend dat dit recht hem toekomt, als Ministre de tutelle. Zeker zo vlak voor de verkiezingen. Enkele honderden boeren op een publiek evenement dat ruim aandacht zal krijgen in de media, dat oogt zeker goed.

“Moest hij zelf het initiatief hebben genomen om ons samen te roepen, en het budget hebben vrijgemaakt om de vergadering mogelijk te maken, ik zou er geen moeite mee hebben”, gromt een boerensyndicalist, “maar ons op die wijze instrumentaliseren, dat hoeven we toch niet te pikken?”.

De meesten zijn echter van oordeel dat de overheid moet worden gerespecteerd, zeker omdat de minister zes bussen heeft ingezet, en dus wordt het programma van de dag afgelast, en gaan we met zijn allen naar N’Sele.

Twee zwaantjes rijden voorop. Bij momenten loodsen ze de bussen als spookrijders in de baanvakken van de tegenrichting, aan de andere kant van de middenberm, omdat in onze richting het verkeer strop zit. Onze buschauffeur, zich goed bewust van het gevaar, toetert aan één stuk door om de weg voor zich vrij te houden, en schreeuwt naar verkeerspolitie die er niets van begrijpen: “dit is de boerendelegatie die door de minister wordt verwacht”.

De boeren zelf, die eerst met ingehouden adem toekeken hoe de chauffeur te keer ging, krijgen er smaak in, en enkele kilometer verder wordt het getoeter onderstreept door luid gescandeerde kreten “délégation paysanne oyéééé”. Wat een heerlijk gevoel om belangrijk te worden gevonden.

Het officiële gedeelte van de inhuldiging van de biogasinstallatie vraagt veel tijd. Met geld van de UNDP heeft een prof uit Ethiopië de hele installatie gebouwd, en hij geeft uitleg, terwijl een tolk naar het Frans vertaalt. “The riches of this country are not diamonds and gold. Urine is our diamond. Faeces are our gold”, zegt de man vol overtuiging. “De rijkdom van ons land zijn niet diamanten en goud”, echoot de gids. “Urine is ons goud. Brandstof is ons doel”. Later zal de prof uitleggen hoeveel weerstand hij ondervindt om menselijke uitwerpselen te gebruiken voor zijn project. Toch heeft hij een verteertank gebouwd enkel voor menselijke uitwerpselen, in de hoop dat eenmaal de mensen zullen koken op gas uit die tank, het idee ook aanvaardbaar zal worden.

Enkele uren later, na de receptie, roept de minister dan nog gauw enkele officiëlen samen voor de opening van de Carrefour paysan. “Vous êtes nos patrons”, zegt hij flemend aan de boeren, en dankt hen toch om te zijn gekomen. Hij geeft nog enkele boodschappen mee waarvan de belangrijkste zijn:

• de landbouwwet, die door de president was teruggestuurd naar het parlement om er duidelijker in te laten zetten dat grondbezit aan de Congolezen behoort, is intussen bijgestuurd en zal heel binnenkort door de president worden afgekondigd, gegarandeerd, niemand mag daar aan twijfelen (wedden dat dit in volle kiescampagne zal gebeuren?).

• de boeren moeten aan landbouw gaan doen aan de kant van de wegen die Joseph Kabila heeft aangelegd. Zo zal hun oogst verzekerd zijn van afzet (wat een vreemd excuus om te zeggen dat de belofte om rurale ontsluitingswegen te bouwen niet werd nagekomen…)

• de boeren moeten nauwer samenwerken met de SENASEM (Service National des Semences) en de diergeneeskundige labos (dat daar geen zaaigoed of medicijnen te vinden zijn klinkt als een onbelangrijk detail).

• hij roept op om betrouwbare en geloofwaardige boerengroepen aan te bevelen om een tractor van de president in ontvangst te nemen, want Joseph Kabila heeft die tractoren gekocht voor de armen en de verenigingen. Een inspecteur die betrapt werd op het vervoer van bakstenen voor zijn huis met een tractor van de president werd op staande voet ontslagen.

Het is vijf uur in de namiddag eer we uiteindelijk allemaal beland zijn in de zaal waar de Carrefour paysan eigenlijk zal plaatsvinden. De organisatoren excuseren zich voor het onverwachte dagverloop. Een bijgestuurd programma wordt rondgedeeld voor de twee resterende dagen. Eén van de thema’s is: “hoe kijken de boerenorganisaties tegen de verkiezingen aan?”. Benieuwd wat dat morgen zal opleveren.