Tweede Carrefour Paysan van D.R.Congo sluit zijn deuren

In de drie dagen (20 – 22 oktober) die voorafgaan aan het Sociaal Forum van Congo hebben 272 vertegenwoordigers van boerenorganisaties uit alle provincies van het land een analyse gemaakt van de boerenstiel, met al zijn mogelijkheden en moeilijkheden. Het hoofdthema van de ontmoeting was door de organizatoren als volgt benoemd: “Paysans, où sommes-nous? Où allons-nous ?”.

De analyse die de boeren en boerinnen van dit bij uitstek agrarische land maken is gestoeld op zes grote vaststellingen:

1. Zekerheid van grondbezit blijft een belangrijke voorwaarde om te kunnen investeren in duurzame landbouw. De Congolese boer(in) moet echter vaststellen dat de huidige wetgeving of de wijze waarop deze wordt toegepast onvoldoende bescherming biedt.
2. Een boer(in) heeft een respectabel en nobel beroep. Om een degelijk leven te kunnen leiden met de opbrengst van hun arbeid, dringt zich een professionalisering op, die de steun verdient van alle andere segmenten van de samenleving die ze voeden.
3. De markten in het binnenland vertonen vele tekortkomingen die het resultaat zijn van onder meer de staat of het ontbreken van landbouwontsluitingswegen, van stockeerruimte, infrastructuur voor transformatie en conditionering, van het ontbreken van betrouwbare informatie over prijzen, van een wildgroei van allerlei heffingen en belastingen. Zo blijft het erg moeilijk om de productie te plannen in functie van de noden van de markt.
4. De massieve invoer van voedingsmiddelen uit het buitenland kost elk jaar aan de natie een miljard dollar, en getuigt van een grove miskenning van het eigen landbouwpotentieel. Moest dit land dat bedrag kunnen investeren in de binnenlandse productie, invoer zou overbodig worden, en een groot deel van de bevolking zou er kunnen van leven.
5. De kennis en de landbouwpraktijken van de boeren zijn een belangrijk onderdeel van het cultureel patrimonium van Congo, maar blijven miskend en dreigen voor altijd verloren te gaan.
6. Het electoraat bestaat voor twee derden uit boeren en boerinnen, en deze hebben grote legitieme verwachtingen tegenover de leiders van morgen die ze binnenkort op 28 november zullen verkiezen.

Voortbouwend op deze vaststellingen, hebben de boerenleiders de volgende aanbevelingen geformuleerd:

Aan de president en de regering

• de landbouwwet afkondigen nog vóór het begin van de kiescampagne (de wet werd gestemd op 3 mei, maar wacht nog steeds op afkondiging).
• het opstellen van de uitvoeringsbesluiten van de landbouwwet coördineren, in nauw overleg met alle actoren waaronder de boerenorganisaties.
• het engagement van de DRC in de akkoorden van Maputo respecteren, en dus minstens 10 % van het nationaal budget voorbehouden voor de landbouwsector.
• het initiatief nemen tot harmonisering van de verschillende wetten die de mijnbouw, bosbouw, landbouw en het grondbezit regelen.
• de veiligheid herstellen in het hele grondgebied van het land, onder meer door een professioneel leger samen te stellen dat ook effectief soldij betaalt aan zijn soldaten, en door de straffeloosheid te bestrijden.
• de landbouwonderzoekscentra rehabiliteren en hen in verbinding brengen met de boerendynamieken.
• landbouwmechanisatie gericht ondersteunen, niet enkel op het vlak van productie, maar ook van verwerking en bewaring.
• toegang van de boeren tot landbouwinputs vergemakkelijken
• grondtitels toekennen aan de boeren om hen aan te moedigen om duurzaam te investeren in de landbouw

Aan het parlement

• de wet op het grondbezit herzien door er ook de belangen van de gezinslandbouw in op te nemen, onder meer door het toekennen van eigendomstitels om zekerheid voor de toekomst te bieden.
• een wet uitwerken ter bescherming van de binnenlandse productie, onder meer door invoer van voedingsmiddelen uit het buitenland te ontmoedigen via heffingen.
• een nieuwsoortige relatie ontwikkelen tussen de verkozenen en de bevolking, gestoeld op reële vertegenwoordiging, transparantie en rekenschap.

 Deze tweede Carrefour Paysan heeft ook de juridische basis uitgewerkt voor een embryonale nationale boerenorganisatie: CNAPAC (Nationale Confederatie van de landbouwproducenten van Congo). In de komende jaren zal hard worden gewerkt om deze belangenverdedigende organisatie van onderuit op te bouwen op basis van bestaande en toekomstige provinciale federaties.

Ten slotte engageren de boerenleiders zich zelf om bredere bekendheid te geven aan de resultaten van deze bijeenkomst naar de boerenorganisaties toe die er niet bij konden zijn, en om zelf ook actief deel te nemen aan de uitvoering van de landbouwwet en het toezicht erop. Iets meer dan een maand vóór de verkiezingen, geven ze tenslotte ook nog deze boodschap mee: “we zullen onze leden oproepen om te stemmen voor die kandidaten en die politieke partijen die zich oprecht inzetten voor de gezinslandbouw”. A bon entendeur, salut!